Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Chełmnie

Formularz UK 1

Sygnatura akt

II K 508/23

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1. USTALENIE FAKTÓW

1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.

S. P. (1)

W dniu 18 kwietnia 2023 r. około godziny 10:00, w miejscowości G., na powiatowej drodze publicznej oznaczonej nr (...), kierując pojazdem C. (...) o nr rejestracyjnym (...), nieumyślnie naruszyła zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym powodując wypadek komunikacyjny w ten sposób, że nie zachowała szczególnej ostrożności i podjęła wyprzedzanie pojazdu poprzedzającego w sytuacji, gdy nie było warunków do bezpiecznego zrealizowania tego manewru, w następstwie czego doprowadziła, na lewym pasie jezdni, do zderzenia z jadącym za nią i będącym w trakcie jej wyprzedzania pojazdem M. (...) o nr rejestracyjnym (...) kierowanym przez K. P. (1), który w wyniku powyższego uderzył czołowo w przydrożne drzewo, powodując u K. P. (1) uraz ośrodkowego układu nerwowego skutkujący jego zgonem na miejscu zdarzenia, t. przestępstwo z art. 177 § 2 k.k.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

- W dniu 18 kwietnia 2023 r. około godz. 10:00 w miejscowości G., na powiatowej drodze publicznej oznaczonej nr (...) S. P. (1) kierowała pojazdem osobowym marki C. (...) o nr rejestracyjnym (...) z U. w kierunku C.. W rejonie miejsca wypadku samochody jechały w następującej kolejności: pierwszy jechał samochód srebrny kierowany przez A. F. C-max o nr rej. (...), za nim kierująca samochodem C. (...) koloru zielonego o nr rejestracyjnym (...), następnie kierujący samochodem M. (...) koloru czerwonego o nr rejestracyjnym (...) K. P. (1). Samochody poruszały się z różną prędkością. W pewnym momencie w miejscowości G. kierujący ostatnim samochodem – M. wykonał manewr wyprzedzania, zjechał na lewy pas i gdy jechał już lewym pasem S. P. dokonała zmiany pasa ruchu na lewy, w wyniku czego uderzyła swoim pojazdem w wyprzedzający ją pojazd M.. W wyniku tego uderzenia pojazdy M. oraz C. przemieściły się w lewo poza jezdnię, gdzie uderzyły w przydrożne drzewo. W momencie zderzenia z pojazdem M. prędkość pojazdu C. mogła wynosić ok. 82 km/h. Rozwijana przez kierującego samochodem M. prędkość jazdy bezpośrednio przed zderzeniem wynosiła nie mniej niż około 117 km/h. Kierujący samochodem M. K. P. (1) w momencie uderzenia w pień rosnącego drzewa nie był zapięty w pasy bezpieczeństwa i uległ gwałtownemu przemieszczeniu w kierunku do przodu i kontaktował z kołem kierowniczym, elementami deski rozdzielczej oraz szybą czołową, co skutkowało powstaniem śmiertelnych w skutkach obrażeń w postaci rozerwania stawu szczytowo-potylicznego z uszkodzeniem rdzenia kręgowego oraz obustronną odmą opłucnową.

Przyczyną wypadku drogowego było nieprawidłowe postępowanie kierującej samochodem C. (...) S. P. (1), która nie zachowała szczególnej ostrożności i podjęła wyprzedzanie pojazdu poprzedzającego w sytuacji, gdy nie było warunków do bezpiecznego zrealizowania tego manewru, co skutkowało zderzeniem z pojazdem M.. Brak było dostatecznych podstaw do uznania, że kierujący samochodem M. K. P. (1) swoim zachowaniem przyczynił się do zaistnienia wypadku drogowego, aczkolwiek zabronione było prowadzenie pojazdu z prędkością większą od dopuszczalnej. K. P. nie miał możliwości podjęcia jakiegokolwiek skutecznego manewru obronnego zmierzającego do uniknięcia zderzenia z pojazdem C.. Nawet przy rozwijanej prędkości 90 km/h, zachowaniu szczególnej ostrożności i prawidłowej obserwacji drogi przed pojazdem K. P. nie miał możliwości zatrzymania pojazdu przed miejscem uderzenia w drzewo ani uniknięcia zderzenia z pojazdem C..

- Tego dnia pogoda była ładna, świeciło słońce, nie było opadów atmosferycznych, jezdnia była gładka i sucha, niewielkie zachmurzenie, temperatura powietrza w czasie oględzin wynosiła +14 st. C. Rejon miejsca wypadku stanowi prosty, płaski odcinek drogi nr (...) w miejscowości G. z jezdnią o nawierzchni asfaltowej. Po obu stronach usytuowane były skarpy obniżające teren, wzdłuż których rosły przydrożne drzewa. Na tym odcinku drogi znajdującym się poza obszarem zabudowanym obowiązywało ograniczenie prędkości do 90 km/h.

- Obaj uczestnicy wypadku drogowego byli trzeźwi, stan techniczny obu pojazdów nie miał wpływu na zaistnienie wypadku drogowego.

- zeznania świadka

R. W.

- zeznania świadka

A. Z.

- nagranie z monitoringu

- karta informacyjna

- protokół badani stanu

trzeźwości

- protokół oględzin poj.

- mat. poglądowe

- protokół oględzin

miejsca wypadku

- prot. zatrzym. rzeczy

- protokół oględzin

i otwarcia zwłok

- opinia sądowo-lekarska

- szkice miejsca wypadku

- mat. poglądowy

- sprawozdanie z badań

Toksykologicznych

- protokół pobr. krwi

- opinie Laboratorium

Kryminalistycznego

KWP z B.

- protokoły oględzin

rzeczy

- dokumentacja

medyczna

- protokół pobr. krwi

- opinia toksykologiczna

(...) w B.

- protokół oględzin

rzeczy

- opinia biegłego z

dziedziny kryminalistycznych

badań wypadków

drogowych oraz z

dziedziny medycyny

sądowej

- opinia uzupełniająca

biegłego z

dziedziny kryminalistycznych

badań wypadków

drogowych

20-21, 357-

358

52-53, 362v

47,51

4

5

7-8, 15-16

9-12, 17-19

13-14

31-33, 43-43,

44-47, 48-51

68-72

72-73

77-79

80-151

153

154

158, 166

159-161,

167-170,

175-176

177-179

191

192-194

198-199

208-242

336-344

W wyniku tego wypadku K. P. doznał obrażeń w postaci rozerwania stawu szczytowo-potylicznego z uszkodzeniem rdzenia kręgowego oraz obustronnej odmy opłucnowej, tj. urazu ośrodkowego układu nerwowego skutkującego jego zgonem na miejscu zdarzenia.

Analiza zebranego materiału dowodowego nie pozwalała jednoznacznie określić, czy w przypadku zachowania dopuszczalnej administracyjnie prędkości oraz w przypadku prawidłowego zapięcia w pasy bezpieczeństwa K. P. (1) uniknąłby śmiertelnych w skutkach obrażeń. Natomiast w przypadku zastosowania pasów bezpieczeństwa oraz zachowania dopuszczalnej administracyjnie prędkości w trakcie zdarzenia u K. P. można byłoby się spodziewać powstania obrażeń o takim charakterze, jak sińce, otarcia naskórka i podbiegnięcia krwawe w tkance podskórnej na przedniej powierzchni klatki piersiowej i podbrzusza w rzucie ułożenia pasa bezpieczeństwa, skośnego złamania mostka czy też złamania żeber w przebiegu pasa bezpieczeństwa, czyli obrażeń spełniających kryteria naruszających czynność narządów ciała na czas dłuższy niż 7 dni w myśl art. 157 § 1 k.k.

- opinia biegłego z

dziedziny kryminalistycznych

badań wypadków

drogowych oraz z

dziedziny medycyny

sądowej

- protokół oględzin

i otwarcia zwłok

- opinia sądowo-lekarska

208-242

68-72

72-73

S. P. (1) (lat 21) ma wykształcenie podstawowe (gimnazjalne), bez zawodu. Jest bezdzietną panną; zatrudniona była jako żołnierz z dochodem miesięcznym w wysokości 4.600 zł, w momencie wyrokowania bezrobotna na utrzymaniu partnera, nie posiada majątku większej wartości. Nie leczyła się psychiatrycznie. Nie była karana sądownie.

- wyjaśnienia oskarżonej

- dane o karalności

- wydruk z bazy PROK

- (...)

260, 347-

347v

266, 356,

361

267

1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

2. OCENA DOWODÓW

2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1. 

- zeznania świadka A. Z. (2)

Zeznania tego świadka Sąd ocenił jako wiarygodne, ponieważ są wewnętrznie spójne, logiczne, a ponadto tworzą jasny obraz wydarzeń. Należy podkreślić, że brak jest jakichkolwiek podstaw do kwestionowania prawdomówności czy rzetelności przesłuchanego świadka, jednak świadek ten podkreślał, że nie był świadkiem samego zdarzenia, a jedynie prowadził pojazd jadący przed tymi uczestniczącymi w wypadku. Jechał z prędkością około 50 km/h, prowadził ostrożnie, nie widział samochodów jadących za nim, nie patrzył w lusterko. Usłyszał tylko głośny huk z tyłu jego pojazdu i wówczas zatrzymał się. Jak wyszedł widział porozbijane samochody, widział inne najeżdżające samochody, ktoś inny dzwonił po pomoc.

1.

- zeznania świadka R. W.

Z tych samych przyczyn, co powyżej, Sąd ocenił jako wiarygodne zeznania R. W. (2), który również nie był naocznym świadkiem wypadku, nie widział momentu wypadku, bo był dość daleko. Jechał z miejscowości B. do miejscowości D. samochodem dostawczym (w odwrotnym kierunku niż uczestnicy zdarzenia). Zobaczył jak zielony samochód wjeżdża w pole uprawne, następnie zobaczył odłamki, jakiś dym przy drzewie na jego pasie ruchu. Zatrzymał się przy zielonym samochodzie, chciał pomóc wyjść znajdującej się wewnątrz S. P. (1), zadzwonił na numer alarmowy 112. Nie rozmawiał z nikim o powodzie wypadku. Przyszła do niego i kierowcy ciężarówki kobieta z zielonego samochodu i powiedziała, że czerwony samochód ją wyprzedzał i ją zahaczył, a potem odbiła się od drzewa i wpadła w pole.

Należy w tym miejscu podkreślić, że świadkowie A. Z. i R. W. byli osobami obcymi dla obu uczestników wypadku i nie mieli żadnego interesu w tym, aby zeznawać nieprawdę albo naginać swoje depozycje na korzyść którejkolwiek ze stron. W postępowaniu przygotowawczym zostali oni przesłuchani natychmiast po zaistnieniu zdarzenia drogowego, ich twierdzenia były więc złożone „na świeżo”, bez jakichkolwiek intencji sprzyjania którejś ze stron.

1.

- opinia z zakresu badań wypadków drogowych

- opinia o stanie tech.

pojazdów

Sąd uznał za miarodajną opinię biegłych na okoliczność stanu technicznego pojazdów i jego wpływu na zaistnienie wypadku i przede wszystkim biegłego z zakresu wypadków drogowych W. A. (1) na okoliczność odtworzenia przebiegu zdarzenia drogowego wraz z opinią uzupełniającą oraz biegłego medycyny sądowej J. O. (1) na okoliczność wpływu, jaki na obrażenia ciała i skutek w postaci śmierci pokrzywdzonego miała prędkość prowadzonego przez niego pojazdu i poruszanie się bez zapiętych pasów. Opinie biegłych sporządzone zostały przez biegłych: z zakresu badań wypadków drogowych oraz z zakresu medycyny sądowej, zgodnie z ich niekwestionowaną fachową wiedzą i doświadczeniem zawodowym. Biegli sporządzili opinię po przeprowadzaniu analizy całokształtu materiału dowodowego i wnioski zawarte w opiniach są logiczną konsekwencją tej analizy. Opinie biegłych były jasne, pełne i rzetelne, odpowiadały na tezy postawione w postanowieniu o dopuszczeniu opinii.

Jak wynika z opinii, przyczyną wypadku drogowego było nieprawidłowe postępowanie kierującej samochodem C. (...) S. P. (1), która nie zachowała szczególnej ostrożności i podjęła wyprzedzanie pojazdu poprzedzającego w sytuacji, gdy nie było warunków do bezpiecznego zrealizowania tego manewru, co skutkowało zderzeniem z pojazdem M.. Brak było dostatecznych podstaw do uznania, że kierujący samochodem M. K. P. (1) swoim zachowaniem przyczynił się do zaistnienia wypadku drogowego, aczkolwiek zabronione było prowadzenie pojazdu z prędkością większą od dopuszczalnej. K. P. nie miał możliwości podjęcia jakiegokolwiek skutecznego manewru obronnego zmierzającego do uniknięcia zderzenia z pojazdem C.. Nawet przy rozwijanej prędkości 90 km/h, zachowaniu szczególnej ostrożności i prawidłowej obserwacji drogi przed pojazdem K. P. nie miał możliwości zatrzymania pojazdu przed miejscem uderzenia w drzewo ani uniknięcia zderzenia z pojazdem C..

Obrona początkowo nie kwestionowała wniosków opinii biegłego z zakresu badań wypadków drogowych, dopiero przed rozprawą obrońca zasygnalizował złożenie pisma zawierającego wnioski dowodowe odnośnie dopuszczenia dowodu z opinii innego biegłego. Na rozprawie obrońca poinformował Sąd, że zwrócił się o opracowanie opinii prywatnej i będzie ona wykazywała błędy opinii uzyskanej przez organy ścigania, a wnioski opinii prywatnej będą odmienne od tej pierwszej. Jednocześnie obrońca podnosił, że bez tej prywatnej opinii nie będzie w stanie wykazać, że opinia sądowa jest niepełna czy niejasna. Twierdzenie obrońcy, że nie dysponując jeszcze opinią prywatną wie już, jakie będą jej wnioski, wzbudziło podejrzenie, że opinia ta może być sporządzona „na zamówienie” (pod tezę). Jednak należało umożliwić obrońcy złożenie pisma z zastrzeżeniami dot. opinii biegłego A. A., który to wniosek dowodowy Sąd uwzględnił, dopuszczając opinię uzupełniającą na okoliczności wskazane we wniosku obrońcy. W opinii uzupełniającej biegły doprecyzował niektóre obliczenia, odniósł się szczegółowo i przekonująco do podniesionych zastrzeżeń i podtrzymał wnioski opinii pierwotnej, przesądzając ponadto o niemożliwości uniknięcia przez pokrzywdzonego zderzania nawet przy zachowaniu administracyjnie dopuszczalnej prędkości, co też należało podzielić.

Wspominanej wyżej opinii prywatnej obrońca nigdy Sądowi nie przedłożył.

Na podstawie art. 201 kpk a contrario Sąd oddalił kolejny wniosek o uzupełnienie opinii biegłego, albowiem opinia pisemna (pierwotna) oraz uzupełniająca biegłego A. była pełna, jasna i wewnętrznie niesprzeczna. Nie jest możliwe dopuszczanie do sporządzania kolejnych opinii aż do uzyskania w nich odpowiedzi satysfakcjonującej dla strony procesu. Biegły sporządził opinię w oparciu o stan faktyczny wynikający z całokształtu materiału dowodowego i nie ma obowiązku przyjmować hipotetycznych założeń, wynikających jedynie z twierdzeń obrońcy. Szczegółowe uzasadnienie postanowienia Sądu – k. 358v-359.

1.

- opinie sądowo – medyczne A. S. i J. O.

Sąd uznał za miarodajne również opinie sądowo – lekarskie na okoliczność odniesionych przez pokrzywdzonego obrażeń, a także wpływu, jaki na obrażenia ciała i skutek w postaci śmierci pokrzywdzonego miała prędkość prowadzonego przez niego pojazdu i poruszanie się bez zapiętych pasów, albowiem sporządzone one zostały po przeanalizowaniu przedłożonej dokumentacji medycznej i wnioski zawarte w opiniach są tego logiczną konsekwencją. Opinie biegłych były jasne, pełne i rzetelne, odpowiadały na tezy postawione w postanowieniu o dopuszczeniu opinii.

1.

protokoły oględzin miejsca wypadku, protokoły oględzin pojazdów, sprawozdania z badań na zawartość alkoholu, protokół oględzin rzeczy, materiał poglądowy, szkic miejsca wypadku, karta karna, dane o dochodach itd

Sąd ujawnił także i dał wiarę pozostałym dowodom zawnioskowanym w akcie oskarżenia, gdyż zostały sporządzone w odpowiedniej formie, są jasne, przejrzyste i korespondują z ustaleniami wynikającymi z zeznań świadków, a co za tym idzie – są wiarygodne.

2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów

(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia

dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt

1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1.

Wyjaśnienia oskarżonej

Zarówno w toku postępowania przygotowawczego, jak i na rozprawie przed Sądem oskarżona konsekwentnie nie przyznawała się do zarzuconego jej czynu i odmówiła składania wyjaśnień.

1.

Zeznania świadków M. P. (k. 23-24) i P. B. (k. 26-27).

Zeznania tych świadów nie stanowiły podstawy do poczynienia ustaleń faktycznych odnośnie winy i sprawstwa oskarżonej, albowiem żaden z nich nie był naocznym świadkiem zdarzenia, a jeden z nich (P. B.) nie był nawet na miejscu zdarzenia.

3. PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia

z wyroku

Oskarżony

3.1. Podstawa prawna

skazania albo warunkowego

umorzenia postępowania

zgodna z zarzutem

I.

S. P. (1)

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Przestępstwo wypadku komunikacyjnego określone w art. 177 k.k. charakteryzuje się tym, że sprawca naruszając choćby nieumyślnie zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, powoduje nieumyślnie wypadek, w którym wg przepisu § 1 inna osoba odniosła obrażenia ciała określone w art. 157 k.k. (średni i lekki uszczerbek na zdrowiu), zaś wg przepisu § 2 następstwem jest śmierć innej osoby albo ciężki uszczerbek na jej zdrowiu.

W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Sąd ustalił, że oskarżona naruszyła zasady bezpieczeństwa ruchu drogowego nieumyślnie. Charakterystyczne dla tego typu naruszeń jest nieostrożne zachowanie się sprawcy. S. P. (1) nie zachowała należytej ostrożności i nie dość uważnie obserwowała drogę w lusterku wstecznym i bocznym przed rozpoczęciem manewru wyprzedzania samochodu ją poprzedzającego, a w konsekwencji nie zauważyła samochodu M. będącego już w trakcie manewru wyprzedzania. Nie sposób stwierdzić, czy oskarżona w ogóle nie spojrzała w lusterka i dlaczego popełniła tak fatalny w skutkach błąd.

Przestępstwo spowodowania wypadku komunikacyjnego ma charakter skutkowy, konieczne więc jest ustalenie, że pomiędzy stwierdzonym naruszeniem zasad bezpieczeństwa w ruchu a zaistniałym wypadkiem zachodzi związek przyczynowy. Skutkiem wypadku określonego w art. 177 § 1 k.k. jest średni i lekki uszczerbek na zdrowiu, a w art. 177 § 2 k.k. są wg § 2 śmierć innej osoby albo ciężki uszczerbek na jej zdrowiu. W oparciu o dostępną dokumentację, a przede wszystkim opinie biegłych lekarzy w ocenie Sądu nie ma wątpliwości, że w następstwie wypadku pokrzywdzony K. P. (1) doznał obrażeń w postaci rozerwania stawu szczytowo-potylicznego z uszkodzeniem rdzenia kręgowego oraz obustronnej odmy opłucnowej, tj. urazu ośrodkowego układu nerwowego skutkującego jego zgonem na miejscu zdarzenia.

Analiza zebranego materiału dowodowego nie pozwalała jednoznacznie określić, czy w przypadku zachowania dopuszczalnej administracyjnie prędkości oraz w przypadku prawidłowego zapięcia w pasy bezpieczeństwa K. P. (1) uniknąłby śmiertelnych w skutkach obrażeń. Natomiast w przypadku zastosowania pasów bezpieczeństwa oraz zachowania dopuszczalnej administracyjnie prędkości w trakcie zdarzenia u K. P. można byłoby się spodziewać powstania obrażeń o takim charakterze, jak sińce, otarcia naskórka i podbiegnięcia krwawe w tkance podskórnej na przedniej powierzchni klatki piersiowej i podbrzusza w rzucie ułożenia pasa bezpieczeństwa, skośnego złamania mostka czy też złamania żeber w przebiegu pasa bezpieczeństwa, czyli obrażeń spełniających kryteria naruszających czynność narządów ciała na czas dłuższy niż 7 dni w myśl art. 157 § 1 k.k.

Powyższe nie mogło jednak rzutować na ocenę sprawstwa i winy oskarżonej, miało jednak znaczenie przy wymiarze kary.

3.2. Podstawa prawna

skazania albo warunkowego

umorzenia postępowania

niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

3.3. Warunkowe umorzenie
postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

3.4. Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

3.5. Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

4. KARY, ŚRODKI KARNE, PRZEPADEK, ŚRODKI KOMPENSACYJNE
I ŚRODKI ZWIĄZANE Z PODDANIEM SPRAWCY PRÓBIE

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

S.P.

I, II, III, IV

I, II, III, IV

I.  Sąd na podstawie art. 177 § 2 k.k. wymierzył oskarżonej karę 7 (siedmiu) miesięcy pozbawienia wolności,

II.  na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k. i art. 70 § 2 k.k. wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił oskarżonej na okres próby wynoszący 3 (trzy) lata,

III.  na podstawie art. 71 § 1 k.k. wymierzył oskarżonej karę 100 (stu) stawek dziennych grzywny z ustaleniem wysokości jednej stawki na kwotę 20 (dwudziestu) złotych,

IV.  na podstawie art. 46 § 2 k.k. orzekł wobec oskarżonej obowiązek zapłaty na rzecz pokrzywdzonej W. P. (1) kwoty 5.000,- zł (pięć tysięcy złotych) tytułem nawiązki.

Wymierzając S. P. (1) karę pozbawienia wolności, Sąd miał na względzie przede wszystkim dyrektywę dostosowania tej sankcji do stopnia winy oraz stopnia społecznej szkodliwości popełnionego czynu. Należy w tym miejscu zaznaczyć, że wprawdzie popełniony przez oskarżoną czyn uderzył w dobro najwyższej wartości, otoczone wzmożoną ochroną, jakim jest ludzkie życie, to jednak osiąganie celów ogólnoprewencyjnych poprzez wykorzystanie społecznego oddziaływania kary nie powinno odbywać się kosztem sprawiedliwości i służyć wyłącznie jako odstraszanie społeczeństwa. Słusznie bowiem kwestionuje się w judykaturze Sądu Najwyższego i sądów apelacyjnych pogląd, że tylko wysokie kary pozbawienia wolności osiągają cele prewencyjne. Tymczasem cele te osiąga się karami sprawiedliwymi, bez względu na ich wysokość. Konsekwencją powyższego było wymierzenie kary w dolnych granicach ustawowego zagrożenia, uwzględniając przede wszystkim stopień zawinienia sprawcy. Logika nakazuje przyjąć, iż S. P. (1) nie należy do kategorii sprawców zdemoralizowanych, wobec których orzeczenie kary służącej izolacji od społeczeństwa jest jedyną zasadną formą reakcji prawnokarnej, lecz przeciwnie - dla realizacji celów kary najbardziej adekwatna będzie sankcja w warunkach wolności kontrolowanej.

Przy wymierzaniu kary sąd nie dopatrzył się istotnych okoliczności obciążających. Natomiast do przesłanek łagodzących zaliczył Sąd w pierwszej kolejności dotychczasową niekaralność sądową oskarżonej. Niewątpliwe znaczenie dla wymiaru kary wobec oskarżonej miała okoliczność, że nie można było wykluczyć, iż wpływ na poważne skutki wypadku w postaci śmierci pokrzywdzonego miały okoliczności leżące po stronie pokrzywdzonego, który jednak poruszał się z przekroczeniem prędkości administracyjnie dopuszczalnej o 27 km/h, a co najważniejsze – poruszał się bez zapiętych pasów bezpieczeństwa.

Mając na uwadze całokształt okoliczności sprawy oraz istnienie uzasadnionych podstaw do uwzględnienia zasady preferencji kar nieizolacyjnych, Sąd wymierzył oskarżonej karę 7 (siedmiu) miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 (trzech) lat tytułem próby. Wymierzając karę oskarżonej jako młodocianej Sąd był zobligowany uwzględnić dyrektywę wyrażoną w przepisie art. 54 § 1 k.k., nakazującą wziąć jako priorytet konieczność wychowawczego oddziaływania na sprawcę.

Podstawową przesłanką stosowania warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary określoną w art. 69 § 1 kk jest przekonanie Sądu, iż kara w tej postaci jest wystarczająca do osiągnięcia jej celów wobec sprawcy, a przede wszystkim dla zapobieżenia jego powrotowi do przestępstwa. Taki cel w zakresie prewencji indywidualnej spełni wobec S. P. (1) kara pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, przede wszystkim z uwagi na jej dotychczasową niekaralność. Tym bardziej, że została orzeczona grzywna obok kary pozbawienia wolności oraz obowiązek zapłaty nawiązki na rzecz pokrzywdzonej, co pozwoli jej odczuć dolegliwość wiążącą się z efektywnym wykonywaniem orzeczonej kary. Co więcej, okres, na jaki sprawca będzie poddany próbie odnośnie przestrzegania porządku prawnego został wyznaczony na 3 (trzy) lata, a to pozwoli na ewentualną weryfikację trafności przyjętej wobec oskarżonej pozytywnej prognozy kryminologicznej.

Sąd na podstawie art. 71 § 1 k.k. wymierzył oskarżonej karę 100 (stu) stawek dziennych grzywny z ustaleniem wysokości jednej stawki na kwotę 20 (dwudziestu) złotych. Wysokość stawki dziennej została dostosowana do sytuacji rodzinnej i możliwości zarobkowych oskarżonej, która z sobie tylko wiadomych powodów w toku postępowania przestała wykonywać pracę zarobkową. Liczba stawek została skalkulowana tak, żeby oddać wagę czynu, a ponadto ewentualnie zamienić grzywnę na pracę społecznie użyteczną w razie braku możliwości jej zapłaty (art. 45 § 1 kkw). Kara grzywny stanowi w tym wypadku dolegliwość, która w najlepszy sposób zabezpieczy realizację wychowawczych i dyscyplinujących celów kary. Oskarżona odczuje ją jako realną dolegliwość, akcentującą fakt nieopłacalności popełnienia przestępstw. Orzeczona kara nie razi surowością.

W sprawie nie mogło być natomiast mowy – wbrew żądaniu obrońcy – o orzeczeniu kary łagodniejszego rodzaju niż przewidziana w art. 177 § 2 k.k. kara pozbawienia wolności, ani na podstawie art. 37a § 1 k.k., ani w drodze nadzwyczajnego złagodzenia kary. Nie można okoliczności młodego wieku oskarżonej nadawać decydującego znaczenia. Wymierzenie kary grzywny można byłoby teoretycznie rozważyć w razie wyrażenia przez oskarżoną chęci koncyliacyjnego zakończenia postępowania. Tymczasem jednak oskarżona nigdy nie przyznała się do winy, nigdy nie wyraziła skruchy, nigdy nie spojrzała w oczy i nie przeprosiła obecnej na każdej rozprawie rodziny pokrzywdzonego za to, co się stało. Zamiast tego obrona przewlekała postępowanie, m.in. okłamując Sąd o posiadaniu opinii prywatnej, której wnioski są sprzeczne z wnioskami opinii sądowej, nie wykonywała na czas zobowiązań Sądu. Jedyny przejaw „człowieczeństwa” oskarżonej miał miejsce dopiero w mowie końcowej, gdy w jej oczach pojawiły się łzy. Szkoda, że tak późno.

Oceniając całokształt dolegliwości wynikających z orzeczonych wyrokiem sankcji, stwierdzić należało, że w świetle przesłanek z art. 53 kk i art. 42 kk orzeczenie wobec oskarżonej obok kary pozbawienia wolności także zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych raziłoby zbytnią surowością. Okoliczności sprawy wskazywały w ocenie Sądu na to, że nie zachodziła potrzeba wyeliminowania oskarżonej na pewien okres z ruchu, przy skorzystaniu z przewidzianej w art. 42 § 1 kk możliwości. Zarówno ocena elementów charakteryzujących osobę oskarżonej, jak i tych charakteryzujących okoliczności wypadku, jaki spowodowała, dające jej miarodajny obraz jako uczestnika ruchu drogowego, nie świadczyły jednoznacznie o tym, że jej uczestnictwo w tymże ruchu w charakterze kierowcy nie daje pełnej gwarancji bezpieczeństwa. W dniu zdarzenia oskarżona faktycznie nie zachowała szczególnej ostrożności przy wyprzedzaniu i można było powiedzieć, że zachowała się ona szczególnie niefrasobliwie. Naruszenie przez nią przepisów ruchu drogowego nie było rażące, miało charakter nieumyślny. Była trzeźwa, a zdarzenie to stanowiło incydent w życiu oskarżonej: nigdy dotąd nie była ona karana za popełnienie przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w ruchu drogowym. Dlatego Sąd nie orzekł zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych wobec oskarżonej.

Zgodnie z art. 46 § 1 k.k. w razie skazania sąd może orzec, a na wniosek pokrzywdzonego lub innej osoby uprawnionej orzeka, stosując przepisy prawa cywilnego, obowiązek naprawienia, w całości albo w części, wyrządzonej przestępstwem szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; przepisów prawa cywilnego o możliwości zasądzenia renty nie stosuje się. Zgodnie z art. 46 § 2 k.k. zdanie pierwsze, jeżeli orzeczenie obowiązku określonego w § 1 jest znacznie utrudnione, sąd może orzec zamiast tego obowiązku nawiązkę w wysokości do 200 000 złotych na rzecz pokrzywdzonego. Biorąc pod uwagę brak możliwości precyzyjnego ustalenia rozmiaru krzywdy u pokrzywdzonej wdowy po K. P. (1), Sąd skorzystał z przepisu art. 46 § 2 k.k. i zamiast obowiązku naprawienia szkody lub zadośćuczynienia orzekł od oskarżonej na rzecz pokrzywdzonej W. P. (1) nawiązkę w symbolicznej wysokości 5.000 zł. W ocenie Sądu zdarzenie w sposób oczywisty odbiło się na życiu całej rodziny pokrzywdzonego, a szczególnie osoby najbliższej - jego żony. Kwota nawiązki zasądzonej w wyroku nie jest wygórowana i mieści się z całą pewnością w rozsądnych granicach, odpowiadających rozmiarowi doznanej przez pokrzywdzoną W. P. krzywdy. Kwota nawiązki ustalona została w sposób na tyle wymierny, iż nie zrujnuje finansowo oskarżonej. Możliwości zarobkowe oskarżonej, która jest młodą i zdrową osobą, pozwalają na uiszczenie nawiązki w orzeczonej kwocie. Należy w tym miejscu podkreślić, że oczywiście doceniając walor kompensacyjny nawiązki nie sposób zapominać, że w razie braku usatysfakcjonowania wysokością nawiązki pokrzywdzeni mogą dochodzić dalszych roszczeń na drodze postępowania cywilnego. Głównym źródłem naprawienia szkód i krzywd winny być środki pochodzące z obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej kierującego pojazdem mechanicznym, a nie od samego sprawcy wypadku komunikacyjnego. Odszkodowań tych i zadośćuczynień rodzina zmarłego do tej pory nie otrzymała, z uwagi na toczące się postępowanie karne przeciwko oskarżonej.

5. INNE ROZSTRZYGNIĘCIA ZAWARTE W WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku
odnoszący się
do przypisanego
czynu

Przytoczyć okoliczności

6. INNE ZAGADNIENIA

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia, a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

W tym miejscu należy lojalnie wskazać, że Sąd - nie decydując się na orzeczenie wobec oskarżonej środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych - winien był orzec wobec oskarżonej w związku z warunkowym zawieszeniem wykonania kary pozbawienia wolności jeden z obowiązków probacyjnych z art. 72 § 1 k.k. Omyłka ta powstała najprawdopodobniej w toku komputerowej edycji tekstu wyroku. Najbardziej odpowiednim zdaniem Sądu byłoby nałożenie na oskarżoną na podstawie 72 § 1 pkt 4 k.k. obowiązku wykonywania pracy zarobkowej, co dodatkowo zmotywuje oskarżoną do wywiązania się z finansowych zobowiązań wynikających z wyroku. Nie było natomiast w ocenie Sądu potrzeby oddania oskarżonej pod dozór kuratora sądowego, który jest obligatoryjny wobec młodocianego sprawcy przestępstwa umyślnego (art. 73 § 2 k.k.).

7. KOSZTY PROCESU

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Przytoczyć okoliczności

V

Sąd zwolnił oskarżoną od obowiązku uiszczenia opłaty sądowej oraz obciążył ją częścią wydatków postępowania w kwocie 1.094,76 zł (jeden tysiąc dziewięćdziesiąt cztery złote siedemdziesiąt sześć groszy), zaś w pozostałej części wydatkami postępowania obciąża Skarb Państwa.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 626 § 1 kpk i art. 627 kpk, zaś o opłacie sądowej na podstawie art. 17 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. z 1983 r. Nr 49 poz. 223 ze zm.), uwzględniając w tym zakresie sytuację materialną i rodzinną oskarżonej oraz zakres nałożonych na nią w wyroku obowiązków o charakterze majątkowym.

Sąd uznał za zasadne obciążenie oskarżonej tą częścią wydatków, które zostały spowodowane uwzględnieniem żądań obrony na etapie postępowania sądowego, tj. kosztem uzupełniającej opinii biegłego W. A. oraz stawiennictwa świadka A. Z..

Oskarżona jest młodą, zdrową osobą i tylko z sobie wiadomych powodów w toku postępowania sądowego zrezygnowała z pracy zarobkowej, jednocześnie jednak posiadając środki na wynagrodzenie reprezentującego ją obrońcy z wyboru. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby podjęła zatrudnienie i uiściła należności sądowe i cywilnoprawne wynikające z wyroku.

8. PODPIS