Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Chełmnie

Formularz UK 1

Sygnatura akt

II K 484/23

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1. USTALENIE FAKTÓW

1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1

A. T. (1)

Czyn zarzucany:

w dniu 20 września 2023 r. w C., po uprzednim wtargnięciu na teren posesji znajdującej się przy ul. (...), wbrew żądaniu osoby uprawnionej posesji tej nie opuścił i kierował wobec I. L. (1) groźby pobicia, co wzbudziło u pokrzywdzonego uzasadnioną obawę ich spełnienia,

tj. przestępstwo z art. 190 § 1 kk.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

W dniu 5 kwietnia 2023 r. A. T. (1) kupił od I. L. (1) samochód N. (...) (rocznik 1998, do napraw) za kwotę 1850 zł. Transakcji dokonano w miejscu zamieszkania I. L. (1) w C. przy ul. (...), gdzie zwyczajowo przyjmował on kontrahentów w związku z prowadzoną działalnością pod firmą (...). A. T. (1) na własną rękę zamierzał wyremontować samochód, ale gdy koszty napraw zaczęły przerastać wartość samochodu, a samochód dalej się psuł, uzyskał opinię z firmy (...) o nieopłacalności dalszych inwestycji w zakupiony samochód. Dlatego w dniu 20 września 2023 r. A. T. (1) udał się do I. L. (1) pod ten sam adres, pod którym zakupił samochód chcąc się z nim dogadać i zaproponować mu, żeby zabrał samochód z powrotem za zwrotem uiszczonej ceny, bez roszczenia o zwrot kwoty zainwestowanej w jego naprawę. Jako drugą możliwość brał pod uwagę zezłomowanie auta, nie myślał, aby dochodzić swoich praw przed sądem mając świadomość długotrwałości spraw cywilnych i nieopłacalności takiego rozwiązania.

Kiedy A. T. (1) zapukał do drzwi początkowo nikt mu nie otworzył. Obszedł podwórko, widział tam przybudówkę (kotłownię), ale nikogo nie dostrzegł, więc ponownie stanął pod drzwiami. Po głośniejszym pukaniu w drzwi wyszedł I. L. (1). A. T. (1) zapytał go, czy poznaje go czy też samochód, który chciałby mu zwrócić, na co I. L. (1) zareagował śmiechem. A. T. (1) pokazał mu umowę, zadeklarował, że zrobił mu zdjęcie, które będzie wisiało na każdym słupie w C. i wszyscy dowiedzą się, że jest oszustem i złodziejem. Powiedział, że I. L. ma się nie pokazywać na mieście, bo to się dla niego źle skończy, że ktoś mu porachuje kości. Na to I. L. (1) się zdenerwował, w ostrych słowach kazał A. T. opuścić posesję mówiąc kilkukrotnie (...) i że zadzwoni po Policję. Stojąc nadal w bliskiej odległości od niego rzeczywiście zadzwonił na Policję, a A. T. (1) oświadczył, że poczeka z nim na przyjazd Policji, żeby wyjaśnić sprawę. Obaj mężczyźni rozmawiali jeszcze na podwórku kilka minut, po czym A. T. wsiadł do swojego samochodu i odjechał. Część rozmowy mężczyzn słyszał przez okno znajdujący się w domu I. L. narzeczony jego córki – F. K..

- wyjaśnienia oskarżonego (k. 34-35, 62v-63v),

- zeznania I. L. (1) (k. 2-3, 64-65),

- zeznania F. K. (k. 29-30, 65-65v),

- notatka urzędowa z materiałem poglądowym (k. 8, 11-17),

- faktura (k. 61)

Dane osobopoznawcze:

A. T. (1) ma 62 lata, urodził się (...) w C.. Ma wykształcenie zawodowe, z zawodu mechanik budowy i naprawy maszyn, jest żonaty, ojcem jednego dziecka w wieku 39 lat, nie posiada nikogo na utrzymaniu, uzyskiwał dochód w kwocie 3.800 zł netto miesięcznie z tytułu pracy jako magazynier na terenie M. Ś., jest właścicielem domu jednorodzinnego i 2 samochodów. Nie leczył się psychiatrycznie ani odwykowo. Nie był karany sądownie.

- wyjaśnienia oskarżonego (k. 34, 62),

- dane o karalności (k. 41)

1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

2. OCENA DOWODÓW

2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Wyjaśnienia oskarżonego

W postępowaniu przygotowawczym oskarżony nie przyznał się do winy i złożył wyjaśnienia częściowo zgodne z ustalonym stanem faktycznym, przyznał, w dniu 20 września 2023 r. udał się do I. L. (1) celem uzyskania zwrotu ceny z uwagi na jego zdaniem sprzedanie mu wadliwego samochodu. Potwierdził, że na miejscu doszło do dyskusji pomiędzy nim a I. L., który nie był zainteresowany merytoryczną rozmową z nim, a zamiast tego kazał mu „wypierdalać” z posesji. Wyjaśnił jednak, że nie wchodził do żadnych pomieszczeń na posesji I. L., nie kierował w jego stronę żadnych gróźb, nie walił i nie kopał w drzwi, tylko w nie pukał.

W postępowaniu sądowym oskarżony również nie przyznał się do winy i złożył wyjaśnienia zgodne z wcześniejszymi. Nadal utrzymywał, że nie groził pokrzywdzonemu.

Przy ustaleniu stanu faktycznego Sąd uwzględnił wyjaśnienia oskarżonego w zakresie okoliczności popełnienia zarzucanego mu czynu i ogólnego przebiegu zdarzenia, gdyż są one zgodne z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym. Sąd natomiast nie dał oskarżonemu wiary w zakresie, w którym zaprzeczał o wypowiedzeniu w kierunku I. L. słów o „załatwieniu go”, że „jest skończony”, że ktoś na mieście porachuje mu kości. W tym zakresie bowiem jego wyjaśnienia są sprzeczne ze zgodną relacją zarówno pokrzywdzonego, jak i świadka F. K..

Zeznania świadka I. L. (1)

Zeznania pokrzywdzonego zasługiwały na uwzględnienie w całości i stanowiły główną podstawę ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie. Były one spójne, logiczne i konsekwentne w toku całego procesu, choć Sądowi nie umknęło, że w obu wersjach zeznań pokrzywdzony nieco inaczej rozłożył akcenty i na inną część wypowiedzi oskarżonego zwrócił każdorazowo większą uwagę. Niuanse te jednak zostały przez pokrzywdzonego wyjaśnione upływem czasu.

Zeznania I. L. korespondują też z depozycjami F. K..

W ocenie Sądu I. L. (1) nie miał interesu w tym, by pomawiać oskarżonego o coś, czego nie zrobił. Strony wcześniej nie pozostawały w konflikcie, a ewentualne skazanie nie było mu do niczego potrzebne, skoro nie toczyła się w tle żadna inna sprawa sądowa. Zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa pokrzywdzony złożył bezpośrednio po zdarzeniu, trudno mu więc zarzucić jakąkolwiek kalkulację.

Sąd natomiast nie dał wiary pokrzywdzonemu w zakresie, w jakim oskarżony miał wtargnąć do jego kotłowni, w tym aspekcie bowiem pokrzywdzony nieco koloryzował rzeczywisty przebieg zdarzeń, dodając mu dramaturgii. Jak sam bowiem zeznał siedział w domu i nie słyszał nawet, że ktoś zajechał samochodem (mimo otwartych okien), zatem mało prawdopodobnym jest, by słyszał wejście akurat oskarżonego do kotłowni w przybudówce.

Zeznania świadka F. K.

Świadek ten jest osobą obcą dla oskarżonego. Był on bezpośrednim świadkiem części dyskusji pomiędzy A. T. i I. L.. Jego zeznania były szczere i wiarygodne, konsekwentne w toku procesu i zbieżne z twierdzeniami pokrzywdzonego. Nie próbował on na siłę wspierać wersji pokrzywdzonego, bo szczerze przyznał, że nie całą rozmowę słyszał, gdyż w jej trakcie przemieszczał się po domu między pomieszczeniami i nie słyszał np. słów pokrzywdzonego, gdy kazał on oskarżonemu opuścić posesję.

Dokumenty w postaci: danych o karalności, danych osobopoznawczych, notatek urzędowych, itd.

Sąd uwzględnił dokumenty zgromadzone w sprawie, nie znajdując podstaw dla podważenia waloru ich wiarygodności, albowiem wystawione zostały one przez osoby lub instytucje do tego uprawnione z zachowaniem przewidzianych ku temu procedur, a ich treść nie była w toku postępowania kwestionowana przez strony.

Faktura za zakup samochodu

Sąd uwzględnił fakturę przedłożoną przez oskarżonego, dokumentującą datę i godzinę zakupu samochodu N. (...), cenę i ogólny stan auta – treść nie była w toku postępowania kwestionowana przez strony.

2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów

(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia

dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt

1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3. PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia

z wyroku

Oskarżony

3.1. Podstawa prawna

skazania albo warunkowego

umorzenia postępowania

zgodna z zarzutem

I

A. T. (1)

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Zgodnie z treścią przepisu art. 190 § 1 k.k. (w brzmieniu obowiązującym do dnia 1 października 2023 r., które w niniejszej sprawie znajdowało zastosowanie na mocy art. 4 § 1 k.k.), kto grozi innej osobie popełnieniem przestępstwa na jej szkodę lub szkodę osoby najbliższej, jeżeli groźba wzbudza w zagrożonym uzasadnioną obawę, że będzie spełniona, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Należało zauważyć, że przestępstwo groźby karalnej spenalizowane w art. 190 § 1 k.k. polega na tym, że a) sprawca grozi innej osobie popełnieniem przestępstwa, b) przestępstwo to ma być popełnione na szkodę tej osoby, wobec której groźba jest wypowiadana, lub na szkodę osoby dla niej najbliższej, c) groźba ta wzbudza u pokrzywdzonego obawę, że zostanie spełniona oraz d) obawa ta musi być uzasadniona. Wszystkie te przesłanki muszą wystąpić łącznie i tego w przedmiotowej sprawie w ocenie Sądu zabrakło. Nie ulega również wątpliwości Sądu, iż znamię występku z art. 190 § 1 k.k. polegające na wzbudzeniu w zagrożonym obawy spełnienia groźby, należy oceniać subiektywnie, z punktu widzenia zagrożonego i wystarczy, aby groźba wzbudziła w zagrożonym przekonanie, że jest poważna i zachodzi prawdopodobieństwo jej ziszczenia.

Z analizy całokształtu materiału dowodowego wyciągnąć należało niżej zaprezentowane wnioski w zakresie prawnej oceny zachowania oskarżonego, tj. czy jego postępowanie w ogóle nosiło w sobie znamiona występku groźby karalnej, czyli przestępstwa określonego w art. 190 § 1 kk.

Zeznania pokrzywdzonego (znajdujące potwierdzenie w zeznaniach konkubenta jego córki) są jednoznaczne w zakresie tego, że oskarżony miał I. L. (1) grozić, że „ma się nie pokazywać na mieście, bo to się źle dla niego skończy”, czy też „jak wyjdzie do miasta to będzie miał porachowane kości” (por. zeznania na rozprawie k. 64-65), czy też „groził pobiciem, że porachują mu kości na mieście” (por. zeznania z post. przygotowawczego k. 3). Rzecz w tym, że „groźba” oskarżonego przybrała formę mało konkretną; nie miała ona kategorycznego charakteru. Z zeznań I. L. (1) nie wynika, by oskarżony wyartykułował w sposób stanowczy i zdecydowany zamiar zorganizowania pobicia go przez jakąś inną osobę, a tym bardziej, by groźba ta wzbudziła u pokrzywdzonego uzasadnione przekonanie, że zostanie spełniona. Przy ocenie zachowania oskarżonego na uwzględnienie zasługuje też kontekst, w jakim padła owa wypowiedź. Słowa stanowiące przedmiot niniejszej sprawy wypowiedziane zostały w sytuacji, w której pokrzywdzony w ostrych słowach usiłował wyrzucić oskarżonego, ucinając w ten sposób jakąkolwiek merytoryczną rozmowę na temat, z którym oskarżony się od niego zgłosił, tj. temat ewentualnego zwrotu pieniędzy za wadliwy towar. Obaj panowie z pewnością byli wzburzeni w poszczególnych fazach swojej konwersacji, czego sam pokrzywdzony nie ukrywał, przyznając, że podniósł głos i użył wulgaryzmu. Wydźwięk sformułowania użytego przez oskarżonego i jego rozsądna analiza nie wskazuje, że faktycznym jego zamiarem było wywołanie zagrożenia w pokrzywdzonym, a tym bardziej spełnienie „groźby”. Był to raczej efekt zdenerwowania sytuacją, gdy w jego ocenie nieuczciwy sprzedawca nie tylko nie chce podjąć z nim merytorycznej rozmowy na temat reklamacji, ale wręcz każe mu „wypierdalać” z posesji.

Pamiętać trzeba też, że dla bytu przestępstwa z art. 190 § 1 kk istotne jest wystąpienie "uzasadnionej obawy" po stronie osoby zagrożonej. Nie sposób pominąć, że do przypisania popełnienia występku z art. 190 § 1 kk nie wystarcza samo stwierdzenie wywołania u pokrzywdzonego subiektywnego poczucia obawy, lecz należy jednocześnie przesądzić, że obawa ta była uzasadniona. Uzasadniona jest natomiast wówczas, gdy groźba obiektywnie robi wrażenie jej spełnienia w tym sensie, że zagrożony istotnie mógł w danych okolicznościach w ten sposób groźbę odebrać. Innymi słowy mówiąc, gdy przeciętny człowiek o porównywalnych do adresata groźby cechach osobowości, psychiki, intelektu i umysłowości, w porównywalnych warunkach; uznałby tę groźbę za realną i wzbudzającą obawę. Subiektywnie odczuwana przez adresata groźby obawa musi być zatem weryfikowana przez kryteria i elementy o charakterze obiektywnym.

(...) oskarżonego - z racji okoliczności w jakich została sformułowana oraz z racjii niekategorycznego jej charakteru, o czym mowa była powyżej - nie może zostać uznana za wywołującą obiektywnie uzasadnioną obawę jej realizacji. Wątpliwym jest nawet, czy słowa oskarżonego wywołały u samego pokrzywdzonego obawę, skoro krótko po zdarzeniu nie „schował się” przed pokrzywdzonym, ale nadal pozostawał z nim na podwórku i toczył rozmowę przez co najmniej kilkanaście minut, a dzwoniąc na Policję pozostawał w niewielkiej odległości od oskarżonego. Tak więc także i zachowanie pokrzywdzonego po skierowaniu doń „groźby” nie urzeczywistniało wystąpienia u niego stanu rzeczywistej obawy. Co więcej, znamiennym było, że składając zeznania przed Sądem w ich spontanicznej części I. L. (1) główny ciężar swoich zastrzeżeń pod adresem oskarżonego kładł na wypowiedziane przez niego na samym początku konwersacji słowa, że zrobił mu zdjęcie, które powiesi na każdym słupie i każdy się dowie, że pokrzywdzony to oszust i złodziej. W jednym tylko zdaniu swej wypowiedzi wspomniał o tym, że oskarżony powiedział, że „ma się nie pokazywać na mieście, bo to się źle dla niego skończy”. Dopiero po odczytaniu przez Sąd jego wcześniejszych zeznań potwierdził, że słowa o pobiciu również padły, a nie mówił o nich od razu zasłaniając się niepamięcią szczegółów. Co więcej, dopytany wprost o to, czego się obawiał odpowiedział szczerze: „Nie do końca pana T. na poważnie brałem, bardziej pana słowa, że będę miał wizerunek na słupie rozwieszony, dużo jest oszustów i złodziei i jak wyjdę do miasta to będę miał porachowane kości. Coś w tym stylu było. Nie brałem pana T. pod uwagę, że mi zrobi krzywdę, bo widziałem że jest starszym człowiekiem, ale powiedzieć komuś że by ktoś inny zrobił to nie jest problem. (…) uważam że pan T. mi krzywdy nie zrobi. Nie wiem czy może mieć kontakty żeby ktoś mi coś zrobi, pana T. nie znam, ale znam go tylko z widzenia bo C. jest małym miastem. W tych czasach różne rzeczy się słyszy i dlatego podszedłem do tego ostrożnie.”

Rozsądna zatem ocena zachowania oskarżonego opisanego w zarzucie aktu oskarżenia nie pozwala przyjąć, że pokrzywdzony mógł się czuć zagrożony słowami oskarżonego, który słowa potraktowane przez pokrzywdzonego jako groźba, wypowiedział w nerwowej atmosferze w sytuacji, kiedy był wyrzucany z posesji osoby, którą postrzegał jako nieuczciwego kontrahenta. Fakt złożenia przez I. L. (1) zawiadomienia na policji nie jest dostatecznym argumentem, by twierdzić, że motywem tego działania było odczuwanie obawy ze strony oskarżonego. Złożenie zawiadomienia wynikało raczej z faktu, że pokrzywdzony chciał uniknąć pogorszenia swojej reputacji w razie realizacji słów oskarżonego o upowszechnieniu informacji, że jest on „oszustem i złodziejem”.

W sprawie nie mogło być mowy o popełnieniu przez oskarżonego przestępstwa naruszenia miru domowego, który Prokuratura zarzuciła mu jako czyn współukarany uprzedni. Nie zostało bowiem w żadnej mierze udowodnione, by – zgodnie z tezą aktu oskarżenia – oskarżony „wdarł się do domu pokrzywdzonego, gdyż dążył do konfrontacji, chciał wzbudzić u pokrzywdzonego poczucie zagrożenia”.

Wbiegnięcie przez oskarżonego do kotłowni w przybudówce było bowiem wysoce dyskusyjne. Oskarżony przybył celem realizacji swojego roszczenia do miejsca zamieszkania I. L., bo tam dokonał zakupu spornego auta i tam wg jego świadomości I. L. prowadził swoją działalność gospodarczą polegającą na handlu używanymi samochodami, co zresztą sam pokrzywdzony potwierdził. Posesja od strony wjazdu nie była zabezpieczona żadnym płotem, bramą, dostęp do niej był swobodny dla każdego. Po żądaniu opuszczenia posesji przez pokrzywdzonego oskarżony nie uczynił tego niezwłocznie, gdyż – jak logicznie wytłumaczył – chciał poczekać na Policję i przy wsparciu funkcjonariuszy kontynuować konfrontację z pokrzywdzonym.

Z powyżej zaprezentowanych względów sąd uniewinnił oskarżonego od zarzutu popełnienia przestępstwa opisanego w akcie oskarżenia.

3.2. Podstawa prawna

skazania albo warunkowego

umorzenia postępowania

niezgodna z zarzutem

-

-

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

3.3. Warunkowe umorzenie
postępowania

-

-

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

3.4. Umorzenie postępowania

-

-

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

3.5. Uniewinnienie

-

-

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

4. KARY, ŚRODKI KARNE, PRZEPADEK, ŚRODKI KOMPENSACYJNE
I ŚRODKI ZWIĄZANE Z PODDANIEM SPRAWCY PRÓBIE

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

5. INNE ROZSTRZYGNIĘCIA ZAWARTE W WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku
odnoszący się
do przypisanego
czynu

Przytoczyć okoliczności

6. INNE ZAGADNIENIA

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia, a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

7. KOSZTY PROCESU

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II i III

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 632 pkt 2 k.p.k.

Sąd zasądził ze Skarbu Państwa (Sądu Rejonowego w Chełmnie) kwotę 840,- zł (osiemset czterdzieści złotych) na rzecz oskarżonego tytułem kosztów zastępstwa procesowego – zgodnie z § 11 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r. poz. 1800 z późn. zm.).

8. PODPIS