Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Chełmnie

Formularz UK 1

Sygnatura akt

II K 248/24

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1. USTALENIE FAKTÓW

1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

2. OCENA DOWODÓW

2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów

(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia

dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt

1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3. PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia

z wyroku

Oskarżony

3.1. Podstawa prawna

skazania albo warunkowego

umorzenia postępowania

zgodna z zarzutem

I

K. G. (1)

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Zgodnie z treścią przepisu art. 190a §1 kk popełnia przestępstwo ten kto przez uporczywe nękanie innej osoby lub osoby jej najbliższej wzbudza u niej uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia lub istotnie narusza jej prywatność - podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat.

Głównym znamieniem strony przedmiotowej art. 190a § 1 k.k., dotyczącym sposobu działania sprawcy, jest znamię uporczywego nękania. Nękanie to świadome i zamierzone działanie sprawcy (nie ma nękania w formie zaniechania), które obejmuje powtarzające się akty zbliżania się do ofiary, np. śledzenie jej, komunikowanie się wbrew jej woli, zwłaszcza składanie niechcianych przez nią propozycji, oświadczeń, deklaracji itp. Należy podkreślić, że powyższe akty wykonawcze muszą ponadto cechować się uporczywością - muszą się powtarzać. Jednorazowy akt nie będzie nigdy uporczywy, ale kwalifikacja tej powtarzalności to już zadanie dla orzecznictwa. Znamię uporczywości, obok elementu strony przedmiotowej, zawiera także element strony podmiotowej, tj. przesądza o konieczności istnienia umyślności. Nie można bowiem "uporczywie nękać" nieumyślnie. Przestępstwo z art. 190a § 1 k.k. jest przestępstwem skutkowym, gdyż niezbędny będzie skutek w postaci wzbudzenia u ofiary poczucia zagrożenia. To znamię strony przedmiotowej wymaga jednak dodatkowo stwierdzenia, że wzbudzenie owego poczucia zagrożenia nie tylko było psychologicznym faktem, lecz fakt ten był jeszcze dodatkowo "uzasadniony okolicznościami". Nie wystarcza, że ofiara się boi, bać się musi w sposób usprawiedliwiony. Podobnie, w przypadku naruszenia prywatności jako jedynego następstwa uporczywego nękania trzeba będzie ustalić, czy naruszenie to było istotne (por. Marian Filar (red.), Marcin Berent, Komentarz do art.190(a) Kodeksu karnego, [w:] Kodeks karny. Komentarz, WK, 2016).

Na podstawie opisanej wyżej analizy materiału dowodowego Sąd nie miał żadnych wątpliwości, że wszystkie znamiona przestępstwa z art. 190a § 1 k.k. zostały przez oskarżoną wypełnione. Oskarżona podejmowała szereg świadomych i zamierzonych działań, mających na celu upodlenie pokrzywdzonej: w dniu 5.11.2023 r. na terenie C. podłożyła pod wycieraczkę samochodu kartkę z wulgaryzmami i obelgami, notorycznie pisała wiadomości z wulgaryzmami i groźbami, oszczerstwami, wyzywała ją i znieważała używając słów powszechnie uznanych za obelżywe, a wszystko to cechowało się uporczywością, bowiem miało miejsce przez kilka miesięcy, w niewielkich odstępach czasu, czasem po kilka razy na dobę. W ocenie Sądu oczywistym jest, że takie postępowanie miało prawo wzbudzić i wzbudziło u pokrzywdzonej poczucie zagrożenia, bała się ona bowiem, że oskarżona będąc osobą wykształconą i mającą (przynajmniej potencjalnie) dostęp do substancji chemicznych, może zrobić jej krzywdę, że była wykończona tą sytuacją (w dniu 11.01.2024 r. oskarżona pisała wprost: „zajebię cię, mordę ci kwasem obleję” – k. 196-197). K. G. (1) – zdradzona i upokorzona, była niewątpliwie osobą nieobliczalną, która nadużywała alkoholu i nieskutecznie leczyła się psychiatrycznie (czego pokrzywdzona miała świadomość).

3.2. Podstawa prawna

skazania albo warunkowego

umorzenia postępowania

niezgodna z zarzutem

-

-

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

3.3. Warunkowe umorzenie
postępowania

-

-

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

3.4. Umorzenie postępowania

-

-

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

3.5. Uniewinnienie

-

-

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

4. KARY, ŚRODKI KARNE, PRZEPADEK, ŚRODKI KOMPENSACYJNE
I ŚRODKI ZWIĄZANE Z PODDANIEM SPRAWCY PRÓBIE

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

K. G.

I, II

I, II

Przepis art. 190a § 1 k.k. przewiduje jedynie karę pozbawienia wolności w wymiarze od 6 miesięcy do 8 lat. Sąd uznał, że karą adekwatną do wagi popełnionego czynu i stopnia jego społecznej szkodliwości plasującego się wysoko będzie kara 7 miesięcy pozbawienia wolności. Taka kara jest w przekonaniu Sądu karą sprawiedliwą i spełnia dyrektywy wymiaru kary określone w art. 53 k.k. Sąd miał co prawda możliwość sięgnięcia do kar rodzajowo łagodniejszych na podstawie art. 37a § 1 k.k., jednak uznał to za nieuprawnione, z następujących powodów:

1.  oskarżona z uwagi na swoją sytuację finansową nie wykonałaby kary grzywny,

2.  oskarżona z uwagi na swoją sytuację zdrowotną (renta z powodu niezdolności do pracy) nie wykonałaby kary ograniczenia wolności,

3.  stopień winy oskarżonej był zbyt wysoki.

Na wymiar kary oskarżonej wpływ miało jako okoliczność łagodząca jedynie jej przyznanie się do winy.

Sąd nie miał natomiast na uwadze (w przeciwieństwie do poprzedniej sprawy karnej oskarżonej) motywacji oskarżonej, która czuła się zdradzona, porzucona, gdyż w jej przekonaniu pokrzywdzona rozbiła jej małżeństwo i odebrała rodzinę, a oskarżona pozostawała w złej kondycji psychicznej. Tym razem w chwili czynu K. G. (1) nie miała ograniczonej ani zniesionej zdolności pokierowania swoim postępowaniem. Ostatnią szansę na zmianę swojego postępowania i przedsięwzięcie skutecznego leczenia psychiatrycznego oraz zaprzestanie nadużywania alkoholu oskarżona dostała w momencie wymierzenia jej kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania w sprawie SR w(...) o sygn. akt II K 199/22. Wówczas oskarżona dostała też jasny sygnał, że dalsze popełnianie takich czynów będzie musiało spotkać się z reakcją Sądu i skończy się izolacją penitencjarną oskarżonej. Tymczasem oskarżona zakpiła sobie z wyroku Sądu nie tylko dalej gnębiąc pokrzywdzoną (i swojego byłego męża), ale także pisząc do M. B. i K. G., że i tak nic jej nie zrobią, bo „mam zajebistego kuratora, bardzo przystojny policjant z komendy głównej, pijemy sobie kawę i mamy z ciebie bekę” oraz że sądy są „pojebane i skorumpowane – jedna wielka klika – mam nadzieję, że też im się dobiorą do dupy” (m.in. k. 202).

Należy podkreślić, że w opinii sądowo – psychiatryczno – psychologicznej sporządzonej na potrzeby postępowania wykonawczego w sprawie o sygn. akt: II K 199/22 (k. 178-182) biegli odnotowali, że pani K. G. (1) jest osobą o prawidłowym poziomie intelektualnym, zdolną do myślenia logicznego i antycypacyjnego. Zatem była w stanie przewidzieć następstwa nierespektowania wyroku Sądu na jej życie. Mimo traumatycznych doświadczeń powinna podjąć odpowiednią terapię, dzięki której, wykorzystując własne zasoby psychiczne, mogłaby poradzić sobie z przeżytą traumą.

Przy wymierzaniu kary Sąd dopatrzył się istotnych okoliczności obciążających w postaci działania przez oskarżoną z premedytacją mimo zastosowania wobec niej probacji za poprzednie przestępstwo. Tym razem okres działania oskarżonej był krótszy, co zdaniem Sądu należy tłumaczyć nie realną skruchą, ale pojawieniem się u oskarżonej obawy przed odsiadką w związku z wszczętym wówczas postepowaniem w przedmiocie zarządzenia wykonania kary pozbawienia wolności w sprawie o sygn. akt II K 199/22. Oskarżona prezentowała swoje zachowanie przez krótszy niż poprzednio okres czasu, ale również ze znaczną intensywnością jej agresywnych i wulgarnych wypowiedzi. Co więcej, oskarżona mijała się z prawdą, prezentując okoliczności dotyczące nadużywania alkoholu w sposób dla niej w danym momencie wygodny. Z jednej strony twierdziła, że pisała wiadomości do pokrzywdzonej pod wpływem alkoholu, a ostatni raz piła w wigilię 2023 r., z drugiej strony wiadomości do pokrzywdzonej pisała przecież do połowy lutego 2024 r. Oskarżona bezkrytycznie odnosiła się do problemu nadużywania przez nią alkoholu twierdząc, że żadna terapia w tym zakresie nie jest jej potrzebna i już dość czasu straciła w życiu, nie chcąc dostrzec, że to właśnie alkohol działał na nią rozhamowująco i ułatwiał popełnianie przestępstw.

Zdaniem Sądu wymierzona oskarżonej kara jest adekwatna do stopnia społecznej szkodliwości popełnionego przez nią czynu oraz stopnia jej winy. Osiąganie celów ogólnoprewencyjnych poprzez wykorzystanie społecznego oddziaływania kary nie powinno odbywać się kosztem sprawiedliwości i służyć wyłącznie jako odstraszanie społeczeństwa. Słusznie bowiem kwestionuje się w judykaturze Sądu Najwyższego i sądów apelacyjnych pogląd, że tylko wysokie kary pozbawienia wolności osiągają cele prewencyjne. Tymczasem cele te osiąga się karami sprawiedliwymi, bez względu na ich wysokość. Konsekwencją powyższego było wymierzenie kary w dolnych granicach ustawowego zagrożenia, uwzględniając przede wszystkim stopień zawinienia sprawcy.

Niestety okazało się, że K. G. (1) jest już zdemoralizowaną osobą i nie zasługuje na skorzystanie z sankcji wolnościowych.

Mając na uwadze opinię biegłych psychiatrów i psychologa (k. 181-182), którzy stwierdzili, że w obecnym stanie psychicznym K. G. (1) może odbywać karę pozbawienia wolności, jednak z uwagi na wcześniejsze wielomiesięczne leczenie psychiatryczne powinna być ona realizowana w systemie terapeutycznym, gdzie opiniowana będzie miała dostęp do konsultacji przez psychiatrę i psychologa, Sąd na podstawie art. 62 k.k. orzekł wykonanie kary pozbawienia wolności wobec oskarżonej w systemie terapeutycznym.

K. G.

III

III

Mając na uwadze, że Sąd skazał oskarżoną za przestępstwo przeciwko wolności, Sąd uznał za zasadne orzeczenie również środków karnych na podstawie art. 41a § 1 k.k. i zakazał oskarżonej kontaktowania się z pokrzywdzoną M. B. (1) w jakikolwiek sposób i zbliżania się do pokrzywdzonej na odległość mniejszą niż 100 (sto) metrów przez okres 4 (czterech) lat. Sąd uznał to za celowe z uwagi na fakt, że oskarżona nawet mimo poprzedniego zastosowania wobec niej tożsamych środków probacyjnych w sprawie II K 199/22 w swym zachowaniu czuła się kompletnie bezkarna, a pokrzywdzona słusznie obawiała się jej zachowań w przyszłości. Przesłanką stosowania w/w środków była zatem skuteczna ochrona pokrzywdzonej przed ewentualnymi niewłaściwymi zachowaniami oskarżonej w przyszłości.

K. G.

IV

IV

Na podstawie art. 46 § 1 k.k. Sąd orzekł wobec oskarżonej obowiązek zapłaty na rzecz pokrzywdzonej M. B. (1) kwoty 1.000,- zł (jeden tysiąc złotych) tytułem częściowego zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Zgodnie z art. 46 § 1 k.k. w razie skazania sąd może orzec, a na wniosek pokrzywdzonego lub innej osoby uprawnionej orzeka, stosując przepisy prawa cywilnego, obowiązek naprawienia, w całości albo w części, wyrządzonej przestępstwem szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; przepisów prawa cywilnego o możliwości zasądzenia renty nie stosuje się.

W pierwszej kolejności podkreślenia wymagał kompensacyjny charakter zadośćuczynienia jako sposobu naprawienia szkody niemajątkowej, wyrażającej się krzywdą w postaci doznanych cierpień fizycznych i psychicznych. W orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjęto jako niepodważalną zasadę, że poszkodowany powinien otrzymać zawsze pełne zadośćuczynienie (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 czerwca 1968 r., I PR 157/68, OSNCP 1969 nr 2, poz. 37; uchwałę pełnego składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z dnia 8 grudnia 1973 r., III CZP 37/73, OSNCP 1974 nr 9, poz. 145; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 2004 r., I CK 131/03, OSNC 2005 nr 2, poz. 4).

Pojęcie "odpowiedniej sumy" ma niedookreślony charakter i w judykaturze wypracowane zostały kryteria, którymi należy się kierować, określając rozmiar przysługującego poszkodowanemu świadczenia. Należą do nich czynniki obiektywne, jak czas trwania oraz stopień intensywności cierpień fizycznych i psychicznych, nieodwracalność skutków urazu, wiek poszkodowanego, szanse na przyszłość. Za czynniki subiektywne uznane zostały: poczucie nieprzydatności społecznej, bezradność życiowa, niemożność czynnego uczestniczenia w sprawach rodziny, konieczność korzystania z pomocy innych osób w sprawach życia codziennego. Poziom stopy życiowej społeczeństwa może rzutować na wysokość zadośćuczynienia jedynie uzupełniająco, w aspekcie urzeczywistnienia zasady sprawiedliwości społecznej. Prezentowany we wcześniejszym orzecznictwie pogląd o utrzymywaniu zadośćuczynienia w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa stracił znaczenie, z uwagi na znaczne rozwarstwienie społeczeństwa pod względem poziomu życia i zasobności majątkowej. Decydującym kryterium jest rozmiar krzywdy i ekonomicznie odczuwalna wartość, adekwatna do warunków gospodarki rynkowej (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 2011 r., I PK 145/10, OSNP 2012 nr 5-6, poz. 66 oraz powołane w nim wyroki Sądu Najwyższego z dnia 29 października 1997 r., II CKN 416/97; z dnia 19 maja 1998 r., II CKN 764/97; z dnia 18 listopada 1998 r., II CKN 353/98; z dnia 29 października 1999 r., I CKN 173/98; z dnia 12 października 2000 r., IV CKN 128/00; z dnia 11 stycznia 2001 r., IV CKN 214/00; z dnia 12 września 2002 r., IV CKN 1266/00; z dnia 11 października 2002 r., I CKN 1065/00; z dnia 10 lutego 2004 r., IV CK 355/02; z dnia 27 lutego 2004 r., V CK 282/03; z dnia 28 czerwca 2005 r., I CK 7/05; z dnia 10 marca 2006 r., IV CSK 80/05, OSNC 2006 nr 10 poz. 175 i z dnia 20 kwietnia 2006 r., IV CSK 99/05).

Okoliczności wpływające na określenie wysokości zadośćuczynienia, jak i kryteria ich oceny, muszą być zawsze rozważane indywidualnie w związku z konkretną osobą poszkodowanego i sytuacją życiową, w której się znalazł (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 grudnia 2007 r., I CSK 384/07, OSP 2009 nr 2, poz. 20).

Wysokość zadośćuczynienia odpowiadająca doznanej krzywdzie powinna być odczuwalna dla poszkodowanego i przynosić mu równowagę emocjonalną, naruszoną przez doznane cierpienia psychiczne (wyrok z dnia 14 lutego 2008 r., II CSK 536/07, OSP 2010 nr 5, poz. 47). Stopa życiowa poszkodowanego nie ma wpływu na wysokość zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę, nie może wyznaczać wysokości należnej mu rekompensaty (wyrok z dnia 17 września 2010 r., II CSK 94/10, OSNC 2011 nr 4, poz. 44). Odnoszenie się do wysokości zadośćuczynienia przyznawanego w podobnych przypadkach może mieć również jedynie charakter orientacyjny, ponieważ nie może naruszać zasady indywidualizacji okoliczności wyznaczających rozmiar krzywdy doznanej przez konkretnego poszkodowanego (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 2004 r., I CK 131/03; z dnia 26 listopada 2009 r., III CSK 62/09; z dnia 28 stycznia 2010 r., I CSK 244/09).

W ocenie Sądu, ustalony w niniejszej sprawie rozmiar krzywdy uzasadniał zasądzenie żądanego częściowego zadośćuczynienia tj. kwoty 1.000 zł na rzecz pokrzywdzonej. Kwota ta zdaniem Sądu jest kwotą adekwatną do rozmiaru krzywdy, jaką poniosła pokrzywdzona, która przez wiele miesięcy była nękana przez oskarżoną. Oskarżona spowodowała, że M. B., jak i jej bliscy, żyli w ewidentnym poczuciu zagrożenia, zatem zadośćuczynienie musi przedstawiać ekonomicznie odczuwalną wartość. Kwota ta w satysfakcjonującym stopniu złagodzi doznane przez pokrzywdzoną cierpienia psychiczne. Zachowanie oskarżonej odbiło się bezspornie na zdrowiu psychicznym pokrzywdzonej i jej komforcie życia. Rozmiar wyrządzonej krzywdy pomogły ustalić zeznania samej pokrzywdzonej, a także jej partnera K. G. (3) (który nota bene sam też był obiektem ataków oskarżonej). Kwota zadośćuczynienia zasądzona w wyroku nie jest wygórowana i mieści się z całą pewnością w rozsądnych granicach, odpowiadających rozmiarowi doznanych cierpień psychicznych. Możliwości zarobkowe oskarżonej pozwalają na uiszczenie częściowego zadośćuczynienia w orzeczonej kwocie. Należy w tym miejscu podkreślić, że oczywiście doceniając walor kompensacyjny zadośćuczynienia nie sposób zaprzeczyć, że w przedmiotowej sprawie zdaniem Sądu zmusi ono oskarżoną do refleksji nad swoim dotychczasowym zachowaniem i spowoduje, że w przyszłości nie będzie ona już skłonna do dalszego krzywdzenia innych osób.

5. INNE ROZSTRZYGNIĘCIA ZAWARTE W WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku
odnoszący się
do przypisanego
czynu

Przytoczyć okoliczności

6. INNE ZAGADNIENIA

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia, a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

7. KOSZTY PROCESU

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Przytoczyć okoliczności

V

Uznając, że sytuacja materialna oskarżonej nie jest dobra, jak również mając na uwadze konieczność wywiązania się przez nią z obowiązku uiszczenia zadośćuczynienia na rzecz pokrzywdzonej w niniejszej sprawie, Sąd uznał za uzasadnione zwolnienie jej od uiszczenia opłaty sądowej i nieobciążenie jej wydatkami poniesionymi w postępowaniu przez Skarb Państwa. Podstawą prawną do zwolnienia oskarżonej od kosztów sądowych w postępowaniu był przepis art. 624 § 1 k.p.k., zaś zwolnienie od obowiązku uiszczenia opłaty sądowej nastąpiło na podstawie art. 17 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych - Dz. U. z 1983 r. Nr 49 poz. 223 ze zm.).

8. PODPIS