Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Chełmnie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 kwietnia 2018 roku

Sąd Rejonowy w Chełmnie Wydział I Cywilny

w składzie następującym :

Przewodniczący : SSR Julita Preis

Protokolant: sekr. sąd. Małgorzata Beska

po rozpoznaniu w dniu 18 kwietnia 2018 roku w Chełmnie

sprawy z powództwa W. B..V . z siedzibą W.

( Holandia)

przeciwko M. K. (1)

o zapłatę

orzeka :

I.  Oddala powództwo.

II.  Zasądza od powoda W. B..V . z siedzibą W. ( (...)) na rzecz pozwanego M. K. (1) kwotę 1.800,00 zł ( jeden tysiąc osiemset złotych ) z tytułu kosztów procesu.

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym w dniu 24 czerwca 2017 r. powódka W. B..V. z siedzibą w W. w (...)wniosła o orzeczenie nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym, że pozwany M. K. (1) ma zapłacić Powódce kwotę 9.600,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 27 listopada 2016 r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wraz z kosztami opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł według norm przepisanych w terminie 14 dni od dnia doręczenia nakazu zapłaty, zaś w przypadku prawidłowego wniesienia przez Pozwanego sprzeciwu lub rozpoznania sprawy w trybie zwykłym wniosła o zasądzenie od M. K. (1) na rzecz Powódki kwoty 9.600,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 27 listopada 2016r. do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu pozwu W. B..V. z siedzibą w W. wskazała, że M. K. (1) w dniu 26 listopada 2016r. na stronie internetowej (...) zamieścił ogłoszenie, w którym zaoferował do sprzedaży 20 ton pszenicy odmiany T., która to odmiana pszenicy jarej jest chroniona na terenie Rzeczypospolitej Polskiej wyłącznym prawem przysługującym Powódce na podstawie wpisu nr (...)do Księgi Ochrony, prowadzonej przez Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych zgodnie z decyzją Dyrektora (...) z dnia 16 czerwca 2005 r. Powódka podała, że w myśl art. 21 ustawy z dnia 26 czerwca 2003 r. o ochronie prawnej odmian roślin (Dz. U. Nr 137, poz. 1300, z późn. zm. - dalej Ustawa) zakres wyłącznego prawa do odmiany przysługującego hodowcy obejmuje wytwarzanie lub rozmnażanie, przygotowanie do rozmnażania, oferowanie do sprzedaży, sprzedaż lub inne formy zbywania, eksport, import i przechowywanie materiału siewnego. W odpowiedzi na wezwanie do zapłaty M. K. (1) zaprzeczył, iż oferował do sprzedaży materiał siewny. Według niego oferowana pszenica była przeznaczona do sprzedaży jako karma dla zwierząt. W reakcji na powyższe Powódka wskazała, że ustawa oprócz pojęcia „materiału siewnego" posługuje się także pojęciem „materiału ze zbioru", który co do zasady nie jest objęty wyłącznym prawem, za wyjątkiem przewidzianym w art. 22 ust. 1 pkt 1 ustawy, który stanowi, iż wyłączne prawo obejmuje również materiał ze zbioru lub produkty wytworzone bezpośrednio z tego materiału, jeżeli hodowca nie miał możliwości wykonywania wyłącznego prawa w odniesieniu do materiału siewnego odmiany chronionej. Powódka podała, że z uwagi na oświadczenie M. K. (1) („drugi rok po centrali”) jej zdaniem oferowany M. K. (1) materiał pochodzi z drugiego rozmnożenia a skoro nie uiścił on należnej opłaty z tytułu pierwszego rozmnożenia, doszło do spełnienia przesłanki braku możliwości wykonywania wyłącznego prawa przez Powódkę, co stanowi o naruszeniu tego prawa. Powódka wskazała, że skoro w zamieszczonym przez M. K. (1) ogłoszeniu nie ma mowy o tym, że oferowana pszenica była przeznaczona na karmę dla zwierząt, to takie oświadczenie należy uznać za niewiarygodne a ponadto, że przeznaczenie pszenicy nie ma w sprawie żadnego znaczenia. Zdaniem powódki z uwagi na to, że M. K. (1) nie zawarł z nią umowy licencyjnej, a mimo tego przechowuje i oferuje do sprzedaży materiał ze zbioru odmiany chronionej, to w tej sytuacji zastosowanie znajduje przepis art. 36a ust. l pkt 3 lit. b Ustawy, że hodowca, którego wyłączne prawo zostało naruszone, może żądać od osoby, która naruszyła to prawo naprawienia wyrządzonej szkody poprzez zapłatę sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej opłacie licencyjnej, która w chwili jej dochodzenia byłaby należna tytułem udzielenia przez hodowcę licencji, a w razie zawinionego naruszenia w wysokości odpowiadającej wielokrotności tego wynagrodzenia , jednak nie wyższej niż jej trzykrotność.

Zdaniem powódki umieszczenie przez M. K. (1) w dniu 26 listopada 2016r. ogłoszenia na stronie internetowej (...) w którym oferuje do sprzedaży materiał ze zbioru pszenicy T. należy uznać za zawinione naruszenie wyłącznego prawa hodowcy i w związku z tym Powódce jako hodowcy należy się zapłata odszkodowania w wysokości trzykrotności opłaty licencyjnej. Powódka wskazała, że wysokość opłaty licencyjnej, jaką pobierała Powódka na dzień naruszenia jej wyłącznego prawa wynosiła 160,00 zł od tony materiału ze zbioru a skoro M. K. (1) oferował 20 ton materiału, to wysokość roszczenia wynosi 9 600 zł.

Powódka podała, że wezwała pozwanego do zapłaty wyliczonego odszkodowania, jednakże pismo było bezskuteczne.

Zarządzeniem z dnia 29 września 2017 r. sprawę skierowano do rozpoznania w trybie postępowania zwykłego.

W odpowiedzi na pozew pozwany M. K. (1) wniósł o oddalenie powództwa i o zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów procesu.

W uzasadnieniu swego stanowiska pozwany wskazał , że w całości zaprzecza twierdzeniom pozwu, kwestionuje roszczenie zarówno co do zasady jak i wysokości oraz, że zaprzecza, aby kiedykolwiek uprawiał pszenicę odmiany T. i oferował ją do sprzedaży. Pozwany podkreślił , że prowadzi niewielkie gospodarstwo rolne,

Na rozprawie w dniu 13 grudnia 2017 r. pełnomocnik pozwanego wniosła o oddalenie powództwa i o zasądzenie kosztów procesu.

Sąd ustalił, co następuje :

W. B..V. z siedzibą w W. w (...)jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością rejestru handlowego I. Handlowej w(...), zarejestrowaną pod nr (...).

B.V. L. W. z siedzibą w W. jest hodowcą odmiany pszenicy zwyczajnej jarej o nazwie T. i posiada wyłączne prawo do tej odmiany przyznane decyzją Dyrektora Centralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych w S. z dnia 16 czerwca 2005 r., wpisane do księgi ochrony wyłącznego prawa pod numerem (...) W imieniu powódki w sprawach związanych z wykonywaniem wyłącznego prawa hodowcy do odmiany działa I. S. prowadząca działalność gospodarczą pod firmą (...) w D. (...) z siedzibą w K..

Wysokość opłaty licencyjnej od wyprodukowanego i sprzedanego kwalifikowanego materiału siewnego pszenicy jarej przewódkowej T. ze zbioru 2015 oraz zapasów z lat poprzednich w stopniu PB II i B , jaką pobierała reprezentująca W. B..V. z siedzibą w W. I. S. w 2016 r. wynosiła 20 zł/100 kg , zaś za sprzedane nasiona w stopniu (...) /100kg. , zaś ze zbioru 2016 odpowiednio 22 zł /100 kg i 17 zł/100 kg.

Dowód:

- potwierdzona kopia wyciągu z rejestru handlowego I. Handlowej wraz z jego tłumaczeniem – k. 12-18, k.77-85

- potwierdzona kopia decyzji (...)w S. z dnia 16 czerwca 2005r. sygn. R 680/R 914 – k. 21

- potwierdzona kopia pełnomocnictwa dla I. S. z dnia 13 grudnia 2016r. – k. 11

- wydruki wiadomości e-mail – k. 33-38.

M. K. (1) od dnia 17 października 2016 r. jest właścicielem nieruchomości położnych w G. stanowiących niezabudowane działki numer (...) objętych księgami wieczystymi nr Kw (...) i Kw (...) o łącznej powierzchni 4,4361 ha stanowiących grunty rolne. (...) te zostały pozwanemu darowane przez brata – J. K., który z kolei otrzymał je wcześniej w darowiźnie od ojca M. K. (2). Przed formalnym nabyciem gospodarstwa rolnego (...) użytkował te grunty przez 1 - 2 lata na podstawie umowy ustnej z bratem. Wcześniej właścicielem gruntów był ojciec M. M. K..

Gdy M. K. (1) przejął od brata grunty , których później stał się właścicielem posiał na nich najpierw pszenicę zimową , potem rzepak , który wymarzł i po nim pszenicę jarą. Materiał do siewu tej pszenicy posiadał jeszcze ze okresu gdy gospodarstwo było prowadzone przez jego ojca M. K. (2). Na strychu były przechowane bowiem dawne zbiory , z których korzystał też J. K.. M. K. (1) nie jest z wykształcenia rolnikiem . Pracuje zawodowo poza rolnictwem . Przed przejęciem gruntów wykonywał prace rolne pomagając ojcu w gospodarstwie rolnym.

Dowód:

- potwierdzona kopia aktu notarialnego z dnia 17.10.2016 r. – umowy darowizny – k. 59-62

- potwierdzona kopia decyzji nr (...) z dn. 10.02.2017r. w sprawie wymiaru podatku rolnego za 2017 rok – k.63-64

- zeznania świadka M. K. (2) – k.73 v -74

- zeznania świadka M. K. (3) - k. 74 v – 75

- zeznania pozwanego M. K. (1) - k. 104 v – 105

M. K. (1) po zbiorze pszenicy w 2016 r. z powodu sytuacji osobistej postanowił ją sprzedać . M. K. (1) w dniu 26 listopada 2016r. na stronie internetowej (...) wystawił ofertę, w której zaoferował sprzedaż „(...)po pełnej ochronie grzybowej oraz przeciw szkodnikom, drugi raz po centrali” w ilości około 20 ton za cenę 700 zł. M. K. (1) treść ogłoszenia ustalił przeglądając inne ogłoszenia w internecie W ofercie sprzedaży M. K. (1) określił nazwę pszenicy jako (...) , gdyż taka nazwa pojawiła się w innych ogłoszeniach. Faktycznie M. K. (1) nie posiadał pszenicy odmiany T. , ani też zbioru uzyskanego z. tej odmiany. W ogłoszeniu , aby zachęcić potencjalnych nabywców zawyżył też ilość pszenicy do sprzedaży tak , aby była ilość wystarczająca dla opłacalności jej transportu dla kupującego , faktycznie pszenicy posiadał jedynie 10 -12 ton. Oferowana do sprzedaży pszenica nie została przez M. K. (1) sprzedana, ponieważ nie było zainteresowania ogłoszeniem i ostatecznie została ona przez niego zużyta we własnym gospodarstwie na karmę dla zwierząt oraz na karmę dla hodowanych wspólnie z kolegą M. K. (3) opasów.

Dowód :

- wydruk ze strony internetowej (...) – k. 19-20

- zeznania świadka M. K. (2) –k. 73 v -74

- zeznania świadka M. K. (3) –k. 74 v -75

- zeznania pozwanego M. K. (1) - k. 104 v – 105

I. K. w D. (...) , wykonująca na podstawie decyzji Centralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych wyłączne prawo do pszenicy odmiany T. działając przez pełnomocnika, pismem z dnia 3 grudnia 2016r. wezwała M. K. (1) do : zapłaty odszkodowania w wysokości 9 600 zł oraz wydania całości materiału siewnego odmiany T. w terminie osobno wyznaczonym przez Hodowcę lub do zapłaty kwoty 700 zł pomnożonej o ilość sprzedanych ton materiału siewnego, w przypadku, gdyby na dzień doręczenia niniejszego wezwania sprzedał już część lub całość posiadanego materiału siewnego.

W odpowiedzi na powyższe M. K. (1) wskazał , że dał ogłoszenie o sprzedaży takowego ziarna, lecz nie jest to materiał siewny , jest to karma dla zwierząt, a w ogłoszeniu widnieje nazwa pszenicy tylko po to dlatego, żeby kupujący mógł porównać sobie parametry ziarna z innymi odmianami. W reakcji na stanowisko M. K. (1), I. S. sprecyzowała swoje żądanie w piśmie z dnia 8.12.2016r. podając, że jej roszczenie jest zasadne i opiera się ono na treści art. 21 ustawy tj. naruszenia prawa wyłącznego poprzez oferowanie do sprzedaży materiał siewnego.

Dowody:

- wezwanie do zapłaty z dnia 3.12.2016r. – k. 22-27

- wiadomości e-mail pozwanego z dn. 6.12.2016r. i 8.12.2016r. – k. 28-29

- odpowiedź powódki z dnia 8.12.2016r na pismo pozwanego – k. 30-32

- zeznania pozwanego M. K. (1) - k. 104 v – 105

Rolnicy są informowani m.in. przez wiadomości zamieszczane w Internecie o ochronie prawnej roślin, o obowiązku zawierania umowy licencyjnej oraz o obowiązku uiszczania związanych z tym opłat.

Dowód: : - wydruki internetowe – k. 89-97

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie dokumentów przedłożonych przez strony do akt postępowania, wyżej szczegółowo opisanych, jak również na podstawie zeznań świadków M. K. (2) ( k. 73 v – 74 ) i M. K. (3) ( k. 74 v – 75 ) oraz zeznań pozwanego M. K. (1) ( k. 104 v – 105 ) , którym przyznał w całej rozciągłości walor wiarygodności, gdyż były spójne , wzajemnie się potwierdzały i uzupełniały, nie były też sprzeczne z pozostałym zebranym materiałem dowodowym.

Sąd zważył, co następuje:

W niniejszej sprawie powódka W. B..V. z siedzibą w W. w (...)domagała się zasądzenia od pozwanego M. K. (1) kwoty 9.600,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 27 listopada 2016r. do dnia zapłaty stanowiącej zgodnie z treścią art. 36 a ust. 1 pkt. 3 b sumę pieniężną w wysokości trzykrotności opłaty licencyjnej, która w chwili jej dochodzenia byłaby należna tytułem udzielenia przez hodowcę licencji z tytułu zawinionego naruszenia prawa wyłącznego przysługującego hodowcy.

Art. 36a ust. 1 ustawy z dnia 26 czerwca 2003 r. o ochronie prawnej roślin ( tj. Dz. U z 2018 r. , poz. 432 ) przewiduje , że Hodowca, którego wyłączne prawo zostało naruszone, może żądać od osoby, która naruszyła to prawo: zaniechania naruszania; usunięcia skutków naruszenia; naprawienia wyrządzonej szkody albo na zasadach ogólnych albo poprzez zapłatę sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej opłacie licencyjnej, która w chwili jej dochodzenia byłaby należna tytułem udzielenia przez hodowcę licencji, a w razie zawinionego naruszenia w wysokości odpowiadającej wielokrotności tego wynagrodzenia, jednak nie wyższej niż jej trzykrotność i wydania uzyskanych korzyści. Zgodnie z art. 21 w/w ustawy wyłączne prawo obejmuje: wytwarzanie lub rozmnażanie, przygotowanie do rozmnażania, oferowanie do sprzedaży, sprzedaż lub inne formy zbywania, eksport, import, przechowywanie materiału siewnego odmiany chronionej. Nadto art. 22 ust. 1 ustawy stanowi , że wyłączne prawo obejmuje również materiał ze zbioru lub produkty wytworzone bezpośrednio z tego materiału, jeżeli hodowca nie miał możliwości wykonywania wyłącznego prawa w odniesieniu do materiału siewnego odmiany chronionej. Zgodnie z art. 2 ust. pkt. 8 i 9 materiał siewny - oznacza rośliny lub ich części przeznaczone do siewu, sadzenia, szczepienia, okulizacji lub innego sposobu rozmnażania roślin, w tym z zastosowaniem metod biotechnologii , zaś materiał ze zbioru - oznacza rośliny lub ich części uzyskane z uprawy określonej odmiany nieprzeznaczone do stosowania jako materiał siewny, zaś z pkt. 16 wynika , że wyłączne prawo - oznacza prawo hodowcy do ochrony wyhodowanej albo odkrytej i wyprowadzonej odmiany, a także do zarobkowego korzystania z niej.

Podstawą wysuwanego przez powódkę roszenia było naruszenie prawa wyłącznego przysługującego hodowcy przewidziane w treści art. 21 pkt. 3 ustawy tj. a polegające na oferowaniu do sprzedaży materiału siewnego odmiany chronionej. Powódka powoływała się także na art. 22 ust. 1 ustawy dotyczący materiału ze zbioru.

W myśl art. 6 kc ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne.

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy potwierdził jedynie, że powódce przysługuje prawo wyłączne do pszenicy odmiany T. zgodnie z przepisami Ustawy z dnia 26 czerwca 2003r. o ochronie prawnej odmian roślin (tekst jedn. (...)) oraz, że pozwany na stronie internetowej (...) zamieścił dnia 26 listopada 2016 r. ogłoszenie, że posiada do sprzedaży pszenicę jarą T.. Zamieszczenie przez pozwanego ogłoszenia o treści jak wyżej nie przesądza o tym , że faktycznie posiadał on wówczas pszenicę odmiany T. lub materiał z jej zbioru . Sąd ustalił na podstawie zeznań świadków M. K. (2) i M. K. (4) , a także na podstawie zeznań pozwanego , że pozwany M. K. (1) nie oferował do sprzedaży pszenicy jarej odmiany T. , ani też materiału ze zbioru tej odmiany , gdyż takiego nie poosiadał. Posiadał jedynie pszenicę ze zbioru w 2016 roku , do wysiewu którego zużył zboże z zapasów pochodzących ze zbiorów zebranych jeszcze przez jego ojca, który nie prowadzi już gospodarstwa rolnego od kilku lat. Pozwany wyjaśnił jak doszło do dania przez niego ogłoszenia o sprzedaży z dnia 26 listopada 2016 r., czym kierował się dając ogłoszenie takiej treści oraz że przy redagowaniu ogłoszenia w istocie wzorował się on na innych ogłoszeniach zamieszczonych w intrenecie. Oceniając działanie pozwanego i jego wyjaśnienia Sąd miał też na uwadze , iż M. K. (1) z zawodu jest stolarzem, nie rolnikiem , zaś gospodarstwo rolne w niewielkim ponad 4 ha rozmiarze prowadzi na własny rachunek od stosunkowo niedawna, ponieważ od kilku lat. Działanie pozwanego może wypełniać znamiona czynu karalnego wymienionego w art. 37 pkt. 2 powoływanej wyżej ustawy ( tj. kto oznacza nazwą odmiany chronionej wyłącznym prawem materiał siewny lub materiał ze zbioru innej lub nieznanej odmiany podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku ) jednakże ta kwestia nie była przedmiotem postepowania w niniejszej sprawie .

Mając na uwadze powyższe Sąd stwierdził iż powódka nie wykazała tego, by przysługiwało jej względem pozwanego prawo dochodzenia żądanej należności , wobec powództwo oddalił , orzekając tym w pkt. I sentencji wyroku .

O kosztach postępowania Sąd orzekł w punkcie II sentencji wyroku , na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. obciążając nimi powódkę jako stronę przegrywającą. Na poniesione przez stronę pozwaną koszty złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika w osobie adwokata w kwocie 1800 zł, ustalone na podstawie § 2 pkt. 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015r., poz. 1800 z późn. zm.).