Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Chełmnie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 listopada 2018 roku

Sąd Rejonowy w Chełmnie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący – SSR Agata Makowska - Boniecka

Protokolant – stażysta E. P.

przy udziale Prokuratora – -----------

po rozpoznaniu w dniu 09/11/2018 roku

sprawy:

M. M.

s. J. G. zd. A.

ur. (...) w C.

oskarżonego o to, że:

w okresie od 18 stycznia 2018 roku do 28 lutego 2018 roku w miejscowości G. powiat (...) w celu osiągnięcia korzyści majątkowej z góry powziętym zamiarem za pośrednictwem portalu (...) wystawił ogłoszenie oferujące do sprzedaży meble ogrodowe w wyniki czego podczas transakcji pobrał od kupującego B. B. zaliczkę w kwocie 1200 zł na swoje konto bankowe nie mając zamiaru realizacji zamówienia czym doprowadził pokrzywdzonego do niekorzystnego rozporządzania mieniem w kwocie 1200 zł

tj. o przestępstwo z art. 286 § 1 k.k.

orzeka:

I.  uznaje oskarżonego M. M. za winnego popełnienia zarzucanego mu w akcie oskarżenia czynu, to jest występku z art. 286 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 286 § 1 k.k. wymierza mu karę 7 (siedmiu) miesięcy pozbawienia wolności;

II.  na podstawie art. 46 § 1 k.k. orzeka wobec oskarżonego obowiązek naprawienia szkody na rzecz B. B. w kwocie 1.200 (jeden tysiąc dwieście) zł;

III.  na podstawie 624 § 1 k.p.k. zwalnia oskarżonego od opłaty sądowej oraz ponoszenia kosztów postępowania, którymi w całości obciąża Skarb Państwa.

Sygn. akt: II K 214/18

UZASADNIENIE

W dniu 18 stycznia 2018 roku B. B. przeglądał na portalu (...) aukcje związane z meblami ogrodowymi. Jego zainteresowanie wzbudziła oferta mebli ogrodowych wystawiona przez M. M., gdyż na zdjęciu wyglądały na solidnie wykonane i ich cena była atrakcyjna, tj. 450 zł za cały komplet. B. B. tego samego dnia skontaktował się z M. M. na podany w ogłoszeniu numer telefonu (570-515-080) z zapytaniem o cenę mebli przy zakupie trzech zestawów. M. M. zaproponował, że przy takim zamówieniu do trzech zestawów dorobi jeszcze gratis sześć krzeseł – całość za kwotę 1.350 zł. Oświadczył, że konieczne będzie wpłacenie zaliczki w kwocie 700 zł na jego numer rachunku i taką kwotę zamawiający przelał tego samego dnia. Termin realizacji zamówienia ustalono na ostatni dzień miesiąca lutego 2018 roku. Następnego dnia B. B. napisał do M. M. zapytanie, czy mógłby jeszcze wykonać dla niego donice ogrodowe i ile sztuk musiałby zamówić, aby uzyskać korzystną cenę. M. M. odpowiedział, że musiałby zamówić od 5 do 10 sztuk i wówczas cena będzie wynosiła 100 złotych za sztukę. Wówczas B. B. zamówił 10 sztuk donic po 100 zł za sztukę przy wpłacie zaliczki w kwocie 500 zł. Taką też kwotę przelał na konto M. M.. Termin odbioru donic strony uzgodniły taki, jak w przypadku odbioru mebli ogrodowych. B. B. pod koniec lutego 2018 roku kontaktował się z M. M. odnośnie odbioru zamówionego towaru i został poinformowany, że wszytko jest cały czas w trakcie realizacji. Towar jednak nie został wydany w umówionym terminie. Do początku kwietnia 2018 r. B. B. cały czas kontaktował się z M. M., dzwoniąc do niego i pisząc sms-y, ale ten zbywał go, opowiadając różne historie związane z jego życiem prywatnym. Do dnia wydania wyroku M. M. ani nie wykonał zamówionych mebli i donic, ani nie zwrócił B. B. wpłaconych pieniędzy.

Dowód: - wyjaśnienia M. M. (k.129v-130);

- zeznania świadka B. B. (2) (k.7-9, 42-43),

- pisemne zawiadomienie o przestępstwie wraz z załącznikami (k. 1-5),

- notatka urzędowa (k. 6)

- protokół oględzin zapisu korespondencji związanej z zawartą umową (k. 14-29).

M. M. w bieżącym roku kilkukrotnie przebywał w Wojewódzkim Szpitalu dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Ś. n/W. na różnych oddziałach, w tym na Oddziale (...). Ostatni raz (do 29 października 2018 roku) był jego szóstym pobytem w szpitalu, a trzecim – leczeniem odwykowym. Alkoholu nadużywa od wielu lat, jest od niego uzależniony, pije ciągami od dwóch lat. Poszczególne pobyty w szpitalu oddzielone były nadużywaniem alkoholu. U M. M. rozpoznano(...). W czasie popełnienia czynu miał zachowaną zdolność rozpoznania znaczenia czynu i pokierowania swoim postępowaniem.

Dowód: .- wyjaśnienia M. M. (k. 129v-130);

-

zaświadczenie o pobycie w szpitalu (k. 63 i 88);

-

karty informacyjne leczenia szpitalnego (k. 120-128);

-

opinia sądowo psychiatryczno-psychologiczna (k. 99-97);

Oskarżony M. M. (lat 36) ma wykształcenie średnie, z zawodu technik obsługi celnej, obecnie jest bezrobotnym od około roku i nie posiada żadnych źródeł zarobku ani żadnego majątku, utrzymuje się z zasiłku z MOPS-u w kwocie ok. 600 zł miesięcznie. Jest rozwiedziony, ma dwoje dzieci w wieku 8 i 10 lat. Był czterokrotnie karany sądownie za oszustwa na szkodę różnych osób, każdorazowo za czyny polegające na zamieszczaniu na portalu (...) ogłoszeń dotyczących sprzedaży mebli ogrodowych, pobieraniu zaliczek na poczet transakcji i braku wywiązywania się z umowy.

Dowód: - wyjaśnienia M. M. (1) (k. 129v-130);

-

karta karna (k. 49-50);

-

informacja o dochodach z Ministerstwa Finansów (k. 39);

-

odpis wyroku Sądu Rejonowego w C. (...)z dnia (...) r. w sprawie o sygn. akt: II K (...) (k. 68);

-

odpis wyroku Sądu Rejonowego w(...)z dnia (...) r. w sprawie o sygn. akt: II K (...) (k. 69),

-

odpis wyroku Sądu Rejonowego w (...) dnia (...) r. w sprawie o sygn. akt: III K (...) (k. 72),

-

odpis wyroku Sądu Rejonowego w(...)z dnia (...) r. w sprawie o sygn. akt: III K(...) (k. 77)

Przesłuchany w charakterze podejrzanego M. M. nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu i odmówił składania wyjaśnień, W postępowaniu przed Sądem oskarżony również nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu i podkreślał brak złej woli w nieuregulowaniu zobowiązania wobec B. B.. Wyjaśnił, iż w momencie zawierania umowy dotyczącej sprzedaży mebli ogrodowych i donic nie miał zamiaru niewywiązania się z niej, jego sytuacja finansowa była wtedy dobra, choć już od dwóch lat miał problemy spowodowane nawrotem choroby alkoholowej. Zdecydowanie zaprzeczył, jakoby działał z zamiarem oszukania kontrahenta i twierdził, że to z powodu choroby alkoholowej nie wywiązał się z przyjętego zobowiązania, gdyż na przełomie kwietnia i maja praktycznie przestał funkcjonować, a następnie trafił na leczenie do szpitala. Przyznał, że do dnia dzisiejszego nie naprawił wyrządzonej szkody.

Dowód : - wyjaśnienia M. M. (k. 129v-130).

Sąd dał wiarę wyjaśnieniom oskarżonego tylko w tej części, w której przyznaje on fakty ustalone przez Sąd na podstawie całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, tj. odnośnie zawarcia umowy z B. B. i podjęcia się wykonania mebli ogrodowych, a także faktu niewywiązania się z tego. Oskarżony nie zaprzeczył żadnej okoliczności podniesionej w zeznaniach pokrzywdzonego. Przyznał, że faktycznie do kwietnia z nim rozmawiał i miał wówczas problemy rodzinne.

Natomiast Sąd nie dał wiary wyjaśnieniom oskarżonego w pozostałym zakresie, tj. odnośnie braku zamiaru wprowadzenia pokrzywdzonego w błąd w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, są one bowiem nielogiczne, wykrętne, stanowią przyjętą przez oskarżonego linię obrony, a ponadto są odosobnione i pozostają w sprzeczności z całokształtem materiału dowodowego. Oskarżony po pierwsze usiłował zakwestionować swoją winą za swoje nierzetelne zachowanie wobec kontrahenta twierdząc, że wszystko to spowodowane było jego chorobą alkoholową. Tymczasem z opinii sądowo psychiatryczno – psychologicznej wynika w sposób jasny, że mimo rozpoznania u M. M. Zespołu (...) miał on w czasie popełnienia czynu zachowaną zdolność rozpoznania znaczenia czynu i pokierowania swoim postępowaniem. Co więcej, świadomość choroby alkoholowej M. M. świadczy właśnie na jego niekorzyść w tym sensie, że wiedząc o tym, że jest w ciągu alkoholowym, co powoduje u niego swego rodzaju nieobliczalność, tym bardziej powinien on powstrzymać się od zawierania zobowiązań finansowych i pobierania zaliczek na poczet sprzedaży niewykonanych jeszcze mebli ogrodowych. Mówiąc wprost – choroba alkoholowa w żadnym wypadku nie ekskulpuje oskarżonego. Przede wszystkim jednak w momencie oszukania B. B. M. M. był już czterokrotnie skazany za niemal identyczne zachowania, polegające na wystawieniu na aukcji internetowej mebli ogrodowych na sprzedaż, pobranie zaliczek od klientów i niewykonanie mebli, przy braku zwrotu pobranych pieniędzy. M. M. wiedział już zatem doskonale, że nie wolno mu takich rzeczy robić, a mimo to chęć osiągnięcia szybkiego zysku znów okazała się silniejsza. M. M. nie miał zamiaru płacić za pobrany towar, ani w ustalonym terminie, ani z opóźnieniem, o czym świadczy jego nierzetelne i zwodnicze zachowanie wobec wierzyciela, ujawnione w zeznaniach tegoż świadka, uznanych za wiarygodne i znajdujących potwierdzenie w korespondencji sms-owej między stronami. Wyjaśnienia oskarżonego stanowią jedynie nieudolną próbę uniknięcia odpowiedzialności, albowiem w momencie popełnienia zarzucanego mu czynu był on osobą bezrobotną, intensywnie nadużywającą alkoholu i do tego wielokrotnie karaną dokładnie za to samo. Tak więc kondycja finansowa i osobista oskarżonego była zła jeszcze przed dokonaniem czynu na szkodę B. B. (2) i nie pozwalała na terminowe wywiązywanie się z zobowiązań, z czego oskarżony doskonale zdawał sobie sprawę.

W przedmiotowej sprawie w charakterze świadka przesłuchany został B. B., którego zeznania Sąd ujawnił na podstawie art. 392 § 1 k.p.k. albowiem wobec tego, że oskarżony nie zaprzeczył żadnej z przedstawionych przez świadka okoliczności, nie było niezbędne bezpośrednie przeprowadzenie dowodu z zeznań tej osoby.

Zeznania pokrzywdzonego Sąd ocenił jako wiarygodne, ponieważ są wewnętrznie spójne, logiczne, a ponadto tworzą jasny obraz wydarzeń. Poza tym - co należy podkreślić, nie tylko brak jest jakichkolwiek podstaw do kwestionowania prawdomówności czy rzetelności przesłuchanego świadka, ale ponadto inne zgromadzone w sprawie dowody, głównie w postaci nie budzących wątpliwości dokumentów, potwierdzają wiarygodność tych zeznań.

Sąd ujawnił także i dał wiarę pozostałym dowodom zawnioskowanym w akcie oskarżenia, tj. dowodom z dokumentów w postaci protokołów, załączników do zawiadomienia o przestępstwie w postaci wydruku wiadomości e-mailowych i potwierdzeń realizacji przelewów, odpisów orzeczeń, zaświadczeń o pobycie w szpitalu i innych pism, gdyż zostały sporządzone w odpowiedniej formie, są jasne, przejrzyste i korespondują z ustaleniami wynikającymi z zeznań świadka, a co za tym idzie – są wiarygodne.

Sąd uznał za miarodajną opinię sądowo – psychiatryczno - psychologiczną, albowiem sporządzona ona została przez biegłych lekarzy psychiatrów i psychologa, zgodnie z ich niekwestionowaną fachową wiedzą i doświadczeniem zawodowym. Biegli sporządzili opinię po przeprowadzeniu badania oskarżonego i wnioski zawarte w opinii są logiczną konsekwencją przeprowadzonych badań. Opinia biegłych była jasna, pełna i rzetelna, odpowiadała na tezy postawione w postanowieniu o dopuszczeniu opinii, ponadto żadna ze stron procesu nie wnosiła zastrzeżeń do tej opinii i nie budziła ona wątpliwości Sądu.

Sąd zważywszy, iż w świetle ujawnionego materiału dowodowego sprawstwo i wina M. M. nie budzą wątpliwości, uznał go za winnego popełnienia zarzucanego mu w akcie oskarżenia czynu, tj. przestępstwa z art. 286 § 1 kk.

Występek z art. 286 §1 kk polega na doprowadzeniu innej osoby do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania. Występek ten jest przestępstwem kierunkowym znamiennym celem sprawcy, którym musi być osiągnięcie korzyści majątkowej. Na podstawie wyżej ustalonego stanu faktycznego Sąd nie miał wątpliwości co do tego, że czyn M. M. wyczerpuje znamiona oszustwa. M. M. wykonał wszystkie czynności prowadzące do zamierzonego celu i osiągnął skutek, otrzymując zaliczkę na poczet zamówionego towaru i nie wywiązując się z zobowiązania. M. M. miał niewątpliwie zamiar popełnienia przestępstwa, którego realizacji służyło jego zachowanie, które wypełniło dyspozycję art. 286 §1 kk, albowiem wprowadził on w błąd pokrzywdzonego, tj. wywołał w świadomości tej osoby fałszywe odzwierciedlenie rzeczywistości co do swojej kondycji finansowej i zamiaru wykonania i dostarczenia zamówionego towaru, zapewniając, że jest uczciwy i nawet w kwietniu twierdząc, że zamówienie jest w trakcie realizacji, co było kłamstwem. Nie ulega przy tym wątpliwości, że błąd dotyczył okoliczności istotnych w tej sprawie, mogących mieć (i w istocie rzeczywiście mających) wpływ na podjęcie przez oszukiwaną osobę określonej decyzji rozporządzenia mieniem. Takim rozporządzeniem mieniem było wpłacenie zaliczek o łącznej wartości 1.200 zł, niekorzystnym dlatego, że B. B. nigdy nie uzyskał zamówionego towaru. Ponadto M. M. bezsprzecznie działał w celu osiągnięcia korzyści majątkowej dla siebie (art. 115 § 4 kk).

W konsekwencji uznania M. M. za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu, Sąd wymierzył mu karę 7 (siedmiu) miesięcy pozbawienia wolności. Przepis art. 286 § 1 k.k. przewiduje jedynie karę pozbawienia wolności. Sąd oczywiście miał możliwość sięgnięcia do kar rodzajowo łagodniejszych po zastosowaniu art. 37a k.k., jednak uznał to za nieuprawnione. Należy w tym miejscu odnotować, że M. M. został do tej pory dwukrotnie skazany na karę grzywny, a dwukrotnie na karę ograniczenia wolności, co nie odniosło żadnego skutku w postaci powstrzymania go od popełnienia przestępstwa. Co więcej, jak wynika z karty karnej oskarżonego, żadna z dotychczas orzeczonych kar wolnościowych nie została wobec niego wykonana.

Przepis art. 53 k.k. stanowi, że sąd wymierza karę według swojego uznania, w granicach przewidzianych przez ustawę, bacząc by jej dolegliwość nie przekraczała stopnia winy, uwzględniając stopień społecznej szkodliwości czynu oraz biorąc pod uwagę cele zapobiegawcze i wychowawcze, które ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Wymierzając karę sąd uwzględnia w szczególności motywację i sposób zachowania się sprawcy, popełnienie przestępstwa wspólnie z nieletnim, rodzaj i stopień naruszenia ciążących na sprawcy obowiązków, rodzaj i rozmiar ujemnych następstw przestępstwa, właściwości i warunki osobiste sprawcy, sposób życia przed popełnieniem przestępstwa i zachowanie po jego popełnieniu. Przy tym, okoliczności wpływające na wymiar kary uwzględnia się tylko co do osoby, której dotyczą.

Sąd miał na względzie okoliczność, że pozytywne cele w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa oraz postulat trafnej represji wypełni tylko kara sprawiedliwa, wymierzona w granicach winy i współmierna do stopnia społecznej szkodliwości konkretnego czynu. Stopień winy oraz społecznej szkodliwości czynu popełnionego przez M. M. jest znaczny, działał on bowiem umyślnie w zamiarze bezpośrednim popełnienia przestępstwa, godząc przy tym w dobra o istotnym znaczeniu społecznym. Dobrem chronionym w przypadku przestępstwa z art. 286 § 1 kk jest bowiem nie tylko mienie, ale także bezpieczeństwo obrotu gospodarczego i zaufanie między kontrahentami w powszechnie zawieranych transakcjach handlowych.

Niewątpliwie jedną z czołowych okoliczności obciążających będzie wcześniejsza, kilkukrotna karalność, właśnie za przestępstwa oszustwa. Nie sposób pominąć także motywacji sprawcy, która zasługuje na stanowczą dezaprobatę. Dopuszczając się popełnienia występku działał on w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, kierowała nim chęć uzyskania środków finansowych w stosunkowo krótkim czasie i niewielkim kosztem.

Wymierzając oskarżonemu karę 7 miesięcy pozbawienia wolności Sąd wziął pod uwagę uprzednią karalność oskarżonego tym samym uznając, że tylko bezwzględna kara pozbawienia wolności będzie adekwatna do stopnia zawinienia sprawcy. Brzmienie art. 69 § 1 k.k. wyklucza zastosowanie wobec oskarżonego dobrodziejstwa warunkowego zawieszenia wykonania tej kary, gdyż nie jest to wystarczające dla osiągnięcia wobec niego celów kary i w ocenie Sądu nie zapobiegnie jego powrotowi do przestępstwa. Sąd doszedł również do przekonania, że oskarżony nie zasługuje na orzeczenie kary łagodniejszego rodzaju. Tylko orzeczona bezwzględna kara pozbawienia wolności stanowi bowiem w przekonaniu Sądu sprawiedliwą odpłatę za zuchwałą ignorancję dawanych mu przez uprzednie skazania sygnałów, że nie wolno mu pobierać kolejnych zaliczek od kolejnych kontrahentów i nie wywiązywać się z przyjętych na siebie zobowiązań. Sięgnięcie przez sąd do kary rodzajowo łagodniejszej za przypisane oskarżonemu przestępstwa raziłoby w realiach przedmiotowej sprawy łagodnym jego potraktowaniem i czyniło tak orzeczoną karę jako nie spełniającą wszystkich dyrektyw kary z art. 53 § 1 k.k., a w szczególności w zakresie prewencji indywidualnej i generalnej.

Brak poszanowania dla porządku prawnego, którym już piąty raz wykazał się oskarżony, świadczy o całkowitym niezrozumieniu norm społecznych i prawnych, a nawet swojego rodzaju niedojrzałości społecznej i demoralizacji. Wszak oskarżony oszukał już wcześniej co najmniej pięć osób i to w niemal w identyczny sposób. Fakt ten ukazuje zachowanie oskarżonego jako przejaw świadomego i konsekwentnego lekceważenia porządku prawnego i sposób na zdobycie środków finansowyh, a nie jako wynik pewnej niefrasobliwości życiowej. Orzeczenie kary ograniczenie wolności lub grzywny wskazywałoby w ocenie Sądu na pobłażliwe traktowanie czynu oskarżonego i utwierdziłoby jego samego, jak też i jego otoczenie, w przekonaniu o tolerowaniu podobnych zachowań. Wzgląd na społeczne oddziaływanie kary jest w przedmiotowej sprawie nie do przecenienia gdy uwzględni się, że wyroki tutejszego Sądu funkcjonują w stosunkowo małej społeczności, gdzie kształtowanie w społeczeństwie właściwych postaw społecznych i prawnych ma szczególnie istotne znaczenie w kontekście prewencji ogólnej. Jednocześnie jednak podkreślić należy, że Sąd zastosował karę na stosunkowo niedługi okres, w dolnych granicach ustawowego zagrożenia, bowiem M. M. nie należy do kategorii sprawców zdemoralizowanych, co uzasadniałoby orzeczenie wobec niego długotrwałej kary izolacyjnej.

Zgodnie art. 46 § 1 k.k. w razie skazania sąd może orzec, a na wniosek pokrzywdzonego lub innej osoby uprawnionej orzeka, stosując przepisy prawa cywilnego, obowiązek naprawienia, w całości albo w części, wyrządzonej przestępstwem szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; przepisów prawa cywilnego o możliwości zasądzenia renty nie stosuje się. Bezspornym w sprawie było, że B. B. poniósł szkodę, wpłacając na rzecz M. M.zaliczkę w łącznej kwocie 1.200 zł, której M. M. do tej pory mu nie zwrócił. Dlatego Sąd zobowiązał oskarżonego na podstawie art. 46 § 1 k.k. do naprawienia szkody w całości poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonego B. B. kwoty 1.200 zł.

Uznając, że sytuacja materialna oskarżonego nie jest dobra, Sąd uznał za uzasadnione zwolnienie go od uiszczenia opłaty sądowej i nieobciążenie go wydatkami poniesionymi w postępowaniu przez Skarb Państwa. Podstawą prawną do zwolnienia oskarżonego od kosztów sądowych w postępowaniu był przepis art. 624 § 1 k.p.k.

SSR Agata Makowska-Boniecka

C., dnia 12 grudnia 2018 roku.